Zonder routeplanner op muzikale reis in Baarle-Nassau

Wij kloppen het adres van een concertlocatie in ons navigatiesysteem. “Uw route bevat 2 of meer grensovergangen”, waarschuwt het systeem. We gaan naar de PlusEtage in Baarle-Nassau aan het randje van Nederland en Belgie. De geografische situatie ter plekke is ingewikkeld. Het dorp Baarle bestaat uit de Nederlandse gemeente Baarle-Nassau en de Belgische gemeente Baarle-Hertog. Baarle-Hertog bestaat uit 22 Belgische enclaves op Nederlands grondgebied. En het Nederlandse Baarle-Nassau heeft op zijn beurt acht enclaves, waarvan er zeven als sub-enclaves in de twee grootste Belgische enclaves liggen. De grens loopt in Baarle kris-kras door wegen, huizen en tuinen. En bij de PlusEtage dwars over het podium en door je glas bier.

Sinds 1972 wordt hier al onderscheidende muziek geprogrammeerd. Voor wie van avontuurlijke improvisatiemuziek houdt, is de route naar de PlusEtage geen brug te ver!

Op de eerste zaterdagavond in 2020 opent het in Keulen gevestigde kwartet Uchronia het jazzjaar. Het zijn jonge muzikanten van rond de dertig, die elkaar kennen van de Hochschule für Musik und Tanz Köln. Ze spelen muziek die is gebaseerd op composities van de Belgische pianiste Marlies Debacker en saxofonist Salim Javaid die zijn roots heeft in Tsjechië en Pakistan. “Het is typisch Duitse impro”, volgens een enthousiaste vaste Belgische bezoeker en improfanaat. De muziek van het kwartet wordt aangeprezen als moderne free jazz die zich beweegt tussen jazz en moderne kamermuziek. We gaan het horen!

VERKENNINGEN
Op het podium staat een opengewerkte piano Yamaha U1. Bovenop de piano liggen stokjes en diverse andere attributen. Als de verticale snaren niet op conventionele wijze via de witte en zwarte toetsen tot trilling worden gebracht dan kan dat op vele andere manieren. Debacker etaleert vele extra mogelijkheden. Ze verkent alle keuzes van de piano grondig. Het geluid en de resonantiemogelijkheden worden optimaal benut. Saxofonist Salim Javaid gaat wisselend op alt- en sopraansaxofoon mee in de muzikale verkenningen en speelt met ruimte en klank. Hij studeerde jazz, klassiek en moderne muziek en heeft rijkelijk veel bagage om zijn creativiteit te ontplooien.

VRIJDENKERS
Bassist Stefan Schönegg die mede-oprichter is van het Keulse collectief IMPAKT (Improvisation & aktuelle Musik), is achter zijn contrabas een vrijdenker, en levert veel verbindingen tussen de muzikanten. Ook Schönegg heeft met een klassieke en jazzbas-opleiding de nodige ondergrond. De Zwitserse slagwerker Dominik Mahnig speelde als 3-jarige, volgens de overlevering, al op potten, pannen en kartonnen dozen. En als improvisator heeft hij al flink wat sporen nagelaten. Op hetzelfde podium zagen we hem eerder met saxofonist Frank Gratkowski aan de slag. Toen werd voor het einde van het concert zijn drumstel deels ontmanteld. Vanavond laat hij de oren ook niet hangen naar verwachtingspatronen. Alles mag en alles kan.

NAVIGATIE
Het is moeilijk om de muzikale landschappen die voorbijtrekken goed te omschrijven of te duiden. Ieder lijkt op het oog voor zichzelf bezig te zijn en toch klopt de muzikale samenhang wonderwel. Er wordt geen onderling intellectueel gefreak getoond. Het publiek komt bevredigd aan zijn trekken. Er staat weliswaar bladmuziek op de lessenaars, maar in hoeverre die bepalend is? Geen idee. Op de vraag die we stellen aan Marlies Debacker met welk plan ze een concert beginnen, en of ze wellicht een navigatiesysteem gebruiken voor de muzikale reis die ze willen maken, antwoordt ze: “Er zijn een paar coördinatiepunten onderweg”.
En daar doen de vier improvisatoren het mee. En aan het eind blijkt het motto: “samen uit samen thuis” te zijn, ook zonder Tom Tom.

CHAPEAU
Wie overweegt om ook eens de PlusEtage te bezoeken; met een routeplanner kom je er prima. De organisatie en ambiance is er buitengewoon vriendelijk en zeer gastvij. De ontvangst is allerhartelijkst en een heerlijk stukje ambachtelijke cake ligt op je te wachten. En na afloop zijn er de allerlekkerste hapjes. Chapeau voor de vrijwilligers van de PlusEtage!

LET OP!
zaterdag 18 januari speelt Under The Surface
Van harte aanbevolen!

UCHRONIA
Marlies Debacker – piano
Salim Javaid – alt- en sopraansaxofoon
Stefan Schönegg – contrabas
Dominik Mahnig – drums

4 januari 2020
PlusEtage Baarle-Nassau (NL)
Tekst en fotografie
Ella & Eddy Westveer