Sterke verhalen over de verbinding tussen jazz en fotografie

Jazzmuziek is decennialang een inspiratiebron voor fotografie gebleken. Fotografen William Gotlieb, Francis Wolff, William Claxton en Ed van der Elsken legden in de vorige eeuw iconische taferelen vast in studio’s en op rokerige podia, geprikkeld door wat zich voor hun ogen afspeelde. Het kan ook interessant zijn wanneer fotografie de inspiratiebron wordt voor muziekmakers en er een muzikale fototentoonstelling ontstaat die kunstvormen verbindt.

Het kan ook stimulerend werken wanneer instellingen van deze twee kunstvormen samenwerking zoeken en daar letterlijk een podium voor bieden. En wellicht bestaat de ultieme uitdaging er uit om bezoekersgroepen samen te laten smelten. In Rotterdam startte onlangs een experiment. Jazz International Rotterdam organiseert met en in het Nederlands Fotomuseum een serie van vijf concerten. Saxofonist Kika Sprangers werd gevraagd de concerten samen te stellen.

FOTOTENTOONSTELLING
Het Nederlands Fotomuseum verzamelt complete archieven of volledige fotoseries uit Nederland. In de tentoonstelling Sterke verhalen laat het museum een verscheidenheid aan visuele verhalen uit de rijke collectie zien. Het is een mix van historische en eigentijdse fotografie; van thema’s en onderwerpen; van professionele en amateurfotografen. En uiteraard alle visueel sterk.

De tentoonstelling Sterke verhalen past in de nieuwe koers van het museum waarbij fotografie uit Nederland centraal staat en in het bijzonder de rijke museumcollectie.

De tentoonstelling bestaat uit tien hoofdstukken. Ieder hoofdstuk stelt een actueel maatschappelijk of juist alledaags thema aan de orde, zoals macht, migratie, rijkdom of voetbal. Telkens plaatsen twee fotoseries het thema in een ander perspectief, waardoor het kijken voorop wordt geplaatst.
De tentoonstelling loopt tot en met zondag 17 mei 2020; de datum waarop het vijfde en laatste concert in de reeks staat gepland.

UNPLUGGED
De sinds kort in Rotterdam woonachtige Kika Sprangers heeft de serie van vijf jazzconcerten samengesteld. De connectie met fotografie is voor haar niet nieuw. Voor haar album Human Traits liet zij zich inspireren door portretfoto’s en transformeerde die naar composities. Dat Jazz International Rotterdam juist haar vroeg om deze serie samen te stellen is dus logisch; de verbondenheid met fotografie én Rotterdam. Zo zal bij ieder concert de nadruk liggen op de muzikale verbinding met de thematiek van een fotoserie uit de nieuwe foto-expositie Sterke verhalen. Bovendien dragen alle concerten een Rotterdamse signatuur.

Alle concerten vinden plaats midden in het Nederlands Fotomuseum midden in het museum tussen de foto’s. De aanvangstijd van het concert is 13.00 uur en geeft bezoekers de tijd en de ruimte om zowel van de (niet versterkte) muziek te genieten als van een greep uit de krachtige beelden uit de collectie van het Nederlands Fotomuseum.

PREMIÈRE
Het eerste concert vond plaats op zondag 26 januari 2020. Het nieuwe trio van Martin Fondse (piano), Jörg Brinkmann (cello) en Kika Sprangers (tenor- en sopraansaxofoon) beet het spits af met niet het meest lichtvoetige thema migratie. Op de expositie beeld gegeven door twee series. De fotograaf Ata Kandó maakte in 1956 gedurende tien dagen 1.400 foto’s van vluchtelingen en vooral van hun kinderen aan de Hongaars-Oostenrijkse grens. Fotograaf Ad van Denderen maakte in de jaren ’90 een fotoserie van Afrikaanse vluchtelingen die in het holst van de nacht per boot aankwamen op een van de Europese stranden rondom de Middellandse Zee. Aangrijpende beelden van vluchtelingen. In de muziek doorklinkt de machteloosheid en de triestheid. Op de achtergrond zie je een groep Afrikaanse vluchtelingen doorweekt het strand op rennen met op de achtergrond een rubberbootje waarmee ze de oversteek hebben gemaakt. In hun ogen is een is de hoop op een nieuwe toekomst af te lezen. Ook in de muziek klinkt die hoop door. Er is licht aan het eind van de tunnel. Overigens klinkt de muziek van het trio niet als een gelegenheidsconcert. Ze zijn goed op elkaar ingespeeld, want de week ervoor hebben ze het repertoire samen opgenomen. Het laatste nummer Karavanserai van de hand van Martin Fondse trekt onbewust een parallel met de betekenis van de titel (een beschermde overnachtingsplaats voor reizigers met hun dieren) en de speelplek in het museum. Terwijl de concertbezoekers in een kring om de muzikanten zitten, trekken museumbezoekers op de achtergrond schuifelend als migranten langs op hun reis naar het onbekende.

VOLGENDE ZONDAGCONCERTEN
Er zijn nog vier concerten te gaan in de serie Sterke verhalen unplugged. Alle concerten zijn op de laatste zondagmiddag van de maand en beginnen om 13.00 uur en zijn om 14.15 uur klaar. In mei is het de laatste zondag van de tentoonstelling en sluit af op zondag 17 mei.

ZONDAG 23 FEBRUARI 2020
Met zijn gloednieuwe trio T.Pol 3 vertolkt de Rotterdamse bassist en componist Thomas Pol het verhaal van de zwervers en misdeelden in Rotterdam en in New York, waarmee hij aanhaakt op het thema ‘Macht en Onmacht’ in de fotoserie Sterke Verhalen. In deze grote steden, die gedreven lijken te worden door non-stop verandering, het snelle geld en economische groei, bestaat ook een andere werkelijkheid: namelijk de constante strijd om te overleven. Samen met pianist Tony Roe en drummer Jamie Peet gaat Thomas Pol het avontuur aan om in die ruige opzwepende grootstedelijke dynamiek het andere geluid te laten horen: een muzikale reality check, met uitdagende klanken, geïnspireerd op jazz en hiphop, intens en recht voor z’n raap.

Bezetting:
Thomas Pol – contrabas
Tony Roe – piano
Jamie Peet – drums

ZONDAG 29 MAART 2020
Loran Witteveen (1988) is pianist en componist. Nadat Loran in 2014 cum laude afstudeerde aan het Conservatorium van Amsterdam won hij de Dutch Jazz Competition (2014), de solistenprijs van de Keep an Eye Competition (2014) en was hij Young VIP (2015). Naast spelen en componeren voor zijn eigen trio speelt hij in uiteenlopende projecten met muzikanten uit heel Europa zoals Lars Dietrich, Dick de Graaf en Pol Belardi. Daarnaast is Loran sinds 2017 docent piano aan het Codarts conservatorium in Rotterdam. Begin 2020 kwam het debuutalbum ‘Twin Paradox’ van het Loran Witteveen Trio uit bij het gerenommeerde Duitse platenlabel Winter&Winter.

Bezetting:
Loran Witteveen – piano
Clemens van der Feen – contrabas
Tristan Renfrow – drums

ZONDAG 26 APRIL 2020
Fish Country is de band van de Italiaanse guitarist Frederico Castelli. Hij studeerde in 2013 af aan Codarts en is sindsdien een bekende naam in de Rotterdamse jazzscene. Castelli is actief als sessiemuzikant, componist en muziekdocent en speelde onder andere in het Dick De Graaf New Quartet, Alessandro Fongaro 5et, ROEST, met Kika Sprangers, Joe Goes Hunting en meer. Fish Country is herkenbaar aan hun lyrische benadering van muziek. Nostalgische country- en jazzmelodieën, aangelengd met wat vrije improvisatie, vormen de kern van hun unieke, maar toegankelijke repertoire. Onlangs toerden ze in Malta, Denemarken en Nederland, wat uiteindelijk hun eerste release opleverde: ‘Fish Country’.

Bezetting:
Federico Castelli – gitaar
Ruud Voesten – drums
Adrian Christensen – contrabas
Tristan Renfrow – drums

17 MEI 2020
Willem Romers (1993) is een aanstormend talent onder de Nederlandse drummers. Zijn spel wordt omschreven als: creatief, energiek, fris, gecombineerd met een helder en diep geluid. Hij is één van de meest gevraagde drummers in de huidige (inter-) nationale jazz- en improvisatie scene.

Zijn spel komt momenteel tot uiting in de projecten van Robert Koemans, Sebastiaan van Bavel, Sjoerd van Eijck, Kika Sprangersen Coal Harbour. Hoogtepunten met deze formaties waren concerten langs de vooraanstaande Nederlandse podia en festivals. Daarnaast nam hij deel aan verschillende tours in het buitenland waaronder Indonesië, China, Hongarije, Noorwegen en België.

Dit jaar is Willem zijn eigen project gestart samen met Jesse Schilderink en Jelle Roozenburg. Jesse componeert de muziek voor dit avontuurlijke trio en gezamenlijk onderzoeken ze de mogelijkheden van improvisatie. Inspiratie voor zijn muziek haalt hij o.a. uit de natuur, landschappen, architectuur, koken, literatuur en kunst, in het bijzonder uit het expressionisme (Marc Chagall, Edvard Munch).

Bezetting:
Jesse Schilderink – saxofoon
Jelle Roozenburg – gitaar
Willem Romers – drums

fotografie: Maria Toby, Cobie Douma, Kees Molkenboer, Hans van der Meer, Frits Lamberts, Lamia Naji en Eddy Westveer
gebruik foto’s met toestemming Nederlands Fotomuseum