Auteur van het boek Jazz in Rotterdam, Hans Zirkzee interviewde en schreef over talloze jazzmuzikanten die een band met Rotterdam hebben of hadden. Musici die veel reizen en mensen ontmoeten hebben vaak mooie en interessante verhalen te vertellen. 
Deze biografie werd deels gepubliceerd in Jazz in Rotterdam en werd aangevuld met later beschikbaar gekomen informatie.

Rob Franken (Rotterdam, 16 augustus 1941 – ’t Harde 7 december 1983)

Met de volkomen onverwachte dood op 42-jarige leeftijd kwam er een einde aan de imposante muziekcarrière van keyboardspeler Rob Franken. Hij speelde mee op meer dan vierhonderd langspeelplaten. Hij liep voorop in de technische ontwikkelingen van de jaren zestig en zeventig. Hij begeleidde de grootste jazzartiesten. Rob was de tweede uit een gezin van vier kinderen die, gestimuleerd door hun moeder (zij was pianodocente), allen naar de Volksmuziekschool van Toonkunst gingen. Rob’s eerste klus was op 17-jarige leeftijd in Duitsland met band van de Rotterdamse trompettist Leen Vaane. Hij werkte in het circuit van de Amerikaanse basis in Duitsland en Frankrijk, zoals Chateauroux en La Rochelle. Hij gold als één van de meest uitmuntende pianisten van Europa. Franken begon zijn professionele carrière bij het duo Esther & Abi Ofarim. Hij toerde met Catharina Valente in Zuid-Afrika waar hij gechoqueerd was door het heersende racisme. Hij speelde in een jazztrio met de vermaarde drummer Klaus Weiss en hij richtte in 1967 zijn Rob Franken Organ-Ization op, een funky kwartet waarin hij hammondorgel speelde met drummer Louis Debij, gitarist Ingo Cramer en bassist Piet Hein Veening.

Foto: Rob Franken Organ-Ization

Hij maakte deel uit van de Dave Pike Set. De zwijgzame Rob Franken toerde de jaren zeventig veelvuldig door heel Nederland en hij speelde zich een ongeluk. Van De Doelen tot café Je t’aime in de Witte de Withstraat en nachtclub Extase op de hoek van de ‘s Gravendijkwal. Rob verschijnt veelvuldig op televisie en hij is een vaste begeleider van het radioprogramma TROS sesjun. Hij was streng voor zichzelf, een harde werker. Hij was echt bezeten van de piano. In 1976 treedt hij toe tot de jazzrockgroep Scope uit Zwolle, een van de eerste Nederlandse groepen die inspeelt op de Amerikaanse fusion/jazz van artiesten als Miles Davis, Herbie Hancock en Chick Corea. Hij was de eerste in Nederland met een – in die tijd door jazzpuristen verguisde – Fender Rhodes Electric Piano en een ARP synthesizer. Het werd zijn handelsmerk. Hij begeleidde Dizzy Gillespie, Clark Terry, Joe Pass, Art Farmer, Freddie Hubbard en Booker Ervin. Rob wordt een vaste kracht in de orkesten van Rogier van Otterloo, Kurt Edelhagen en Peter Herbolzheimer. Hij was te horen op de imponerende soundtrack van de film Turks Fruit. Hij maakte platen met Harry Verbeke, Herb Geller, Cees Smal, Joop Scholten en Wim Overgaauw. Een artistiek hoogtepunt in zijn loopbaan is de formatie Keyboard Circle met Jan Huydts (keys) en drummer Henk Zomer.

Met Toots op 13 januari 1977

Rob Franken was jarenlang de vaste toetsenist van Jean ‘Toots’ Thielemans. Wanneer Toots naar Europa kwam, reserveerde hij Rob lang van tevoren. Franken vormde voor Toots een grote inspiratiebron:

‘Van iedereen met wie ik speel leer ik, maar van wie ik het meest heb opgestoken is Rob Franken. Begin jaren zeventig had ik een kwartetje met hem. En ik vond zelf dat ik in die tijd een beetje ouderwets speelde, ik was een beetje versleten vond ik. En hij soleerde zo prachtig. Hij is zo onderschat geweest. Zelf deed hij ook altijd geringschattend over zijn spel. ‘Het zijn maar loopjes,’ zei hij altijd. Maar ja, meneer, welke loopjes? In 1973 speelde ik heel veel met Rob. Op een keer belde hij me op voor een jobke waarmee we tweehonderdvijftig gulden zouden verdienen. We moesten twee uur de studio in voor opnamen. Fumu, zei hij, functionele muziek. Muziek die ze zouden gebruiken in supermarkten en in de lift. Stella by Starlight, One Note Samba, dat soort liedjes. We namen alles in een keer op. Eerst het thema en dan allebei een chorusje. We hadden niets voorbereid. Toen ik de band terughoorde vond ik het zo fris wat Rob speelde. Ik heb een kopie van die band meegenomen en ik ben er in gaan knippen. Net zolang tot ik een tape had met alleen de solo’s van Rob Franken. Die heb ik op een cassettebandje gezet en die heb ik gestudeerd. De woordenschat die hij in zijn improvisatie gebruikte, heb ik geanalyseerd en geleerd. Hij was veel jonger dan ik. Hij had pianisten als Chick Corea en Herbie Hancock bestudeerd, dat vond je in zijn manier van spelen terug. Die tape van Rob heeft me veel geholpen. Ik heb die band gebruikt zoals iemand doet die Russisch studeert of Chinees. Ik heb mezelf opgesloten en naar niets anders meer geluisterd dan de solo’s van Rob Franken. Geen andere taal meer. En ik heb er nog steeds profijt van. Hij stond aan de wieg van wat ze nu de Toots-stijl noemen. Rob verdient veel meer erkenning en waardering. I love Rob, hij was een red light in mijn carrière.’

Rob Franken met Toots

NATURE BOY
De muziekwereld reageert geschokt op Rob’s plotselinge overlijden in 1983. De verlegen en zwijgzame pianist had zich vrijwel ongemerkt doodgezopen. Bij zijn crematie in Diemen was iedereen uit de Nederlandse jazzwereld aanwezig. Op een gegeven moment stond Toots op. Hij zei niets, maar pakte zijn ‘broodje’ en begon Nature Boy te spelen. Dat was het lievelingsnummer van Rob. Niemand hield het droog.

VAN HARTE AANBEVOLEN
Door Frank Jochemsen aanbevolen opnames met en van Rob Franken:
Laus Weiss Trio – Greensleeves (1966)
The Rob Franken Organi-Zation – Ob-la-di-Ob-la-da (1969)
Festival Big Band – Explosive! (1971)
Rogier van Otterloo – Turks Fruit (1973)
Joop Scholten – Blue Joe and Friends (1974)
Toots Thielemans – Live, Live Two en Live Three (1974, 1975 en 1976)
Scope II (1975)
Jiggs Whigham – Hope (1976)
Charly Antolini – Jazzpower (1978)
Rogier van Otterloo – Gijpstra en de Gier (1979)
The Rob Franken Electrification – FUMU serie zes elpees/drie CD’s (2018-2019)
Toots Thielemans meets Rob Franken – Studio Sessions 1973-1983 (2022)

BRONNEN
Jazz Nu juni 1984
Jazz in Rotterdam, de geschiedenis van een grote stadscultuur (2015) door Hans Zirkzee
Muziekencyclopedie Beeld en Geluid
NJA Bulletin april 2009 tekst Frank Jochemsen
Website Radio 6, tekst Frank Jochemsen

Hans Zirkzee

Hans Zirkzee
‘mister’ jazz in Rotterdam,
muziekdocent,
saxofonist,
concertorganisator,
schrijver, jazz-historicus,
auteur van Jazz in Rotterdam
(de geschiedenis van een grotestadscultuur),
winnaar Dutilh-Prijs 2016

OVER R†JAM
Stichting Rotterdam Jazz Artists Memorial