Volle zalen met jazz, feest en bezinning
North Sea Jazz 2023 VRIJDAG
Het echtpaar uit Rhoon had hun tienerzoon en -dochter de jazzdoop gegeven en op zondag meegenomen naar het festival in Rotterdam. “North Sea Jazz is een onderdeel van hun opvoeding, toch?”, vroeg de moeder retorisch. Wij knikten instemmend. “En het was allemaal erg meegevallen”, zei de zoon die op zondagavond laat onderweg naar huis met de metro nog half in een roes zat na te genieten. Ook zijn zus, die naast haar vader zat, had het prima naar de zin gehad. Ze was verrast dat er ook namen op het festival stonden waarvan zij de muziek al kende.
Het North Sea Jazz Festival groeide tijdens de Rotterdamse jaren uit van zeventigduizend naar negentigduizend bezoekers en richtte zich ook op uitbreiding naar een jonger publiek. Een nieuwe generatie bezoekers vraagt een nieuwe lichting musici om het vuur aan te steken en brandend te houden. Of andersom. En de verjonging in de programmering werkt door in een verjonging van het publiek en omgekeerd.
Met dagelijks 30.000 bezoekers werden de zalen in het Rotterdamse Ahoy alle dagen goed gevuld. De bezoekers waren divers, tolerant, uitzinnig en bezield. Het thema van deze editie ‘Sounds of Diversity – A Shared Musical Heritage’ was een perfecte keuze en waarschijnlijk nog nooit zo goed doorgevoerd en voelbaar als dit jaar.
GOEDE KEUZES
Op North Sea Jazz maak je per definitie alleen maar goede keuzes. Maar met ruwweg zestig of meer concerten per avond verdeeld over vijftien podia zie en hoor je per definitie meer NIET dan WEL. Voor ieder concert (of deel er van) dat je kiest, moet je er ook een paar missen. Lik je wonden maar vooraf, dan hoef je later geen spijt te hebben. Op zaterdagavond mocht Tom Jones nog doorgaan tot iets na middernacht, maar na elf uur wordt het in veel zalen al heel stil. Ook de stroom bezoekers die het festival verlaten begint al halverwege de avond – de eerste concerten begin even na drie uur – op gang te komen.
VASTE WAARDEN
Vaste waarden op de inmiddels 46ste editie van het festival, dat in 1976 in Den Haag startte en sinds 2006 in Rotterdam wordt gehouden, zijn o.a. de Artist in Residence, de Paul Acket Award en de Compositieopdracht. Voor ons een verplicht rijtje om te bezoeken.
Jazzviolist en componist Yannick Hiwat greep met de opdracht die hij kreeg het festivalthema aan om de bezoekers mee te nemen in zijn muzikale gedachtewereld. Vrijheid, diversiteit en zijn afkomst stonden centraal in de compositie Frimangron.
De 34-jarige zangeres Yaya Bey uit Brooklyn redde zich in de Darling a capella op het moment dat de gitaar van Cynesha Brown dienstweigerde. Gelukkig werd het euvel snel hersteld. Gelijktijdig startte in de Missouri de Schotse Fergus McCreadie met zijn betoverende pianospel. Het trio speelde uitdagend en het drietal was aan elkaar gewaagd.
SOUNDS OF DIVERSITY
Het Metropole Orkest is de nationale trots van Nederland en bezette regelmatige de grote podia van North Sea Jazz. Ook tijdens de vooraf al bejubelde Diaspora Suite in de Amazon op vrijdag avond was het orkest aanwezig. De suite is eigenlijk een idee van curator Mike Bindraban. Binnen dit uitgebreide muzikale gezelschap vielen de leden van Metropole bijna in het niet en leken bijna ornamenteel en bedoeld om de suite meer statuur en gewicht te geven. Het jaar waarin herdacht en gevierd wordt dat 150 jaar geleden de slavernij werd afgeschaft verdiende een belangrijke plaats op het festival. De opening was zeer indrukwekkend.
FRED HERSCH
De eerste dag van esperanza spalding als Artist in Residence trad zij op met pianist Fred Hersch. Het concert in de Hudson is een weerspiegeling van een live album dat in 2018 werd opgenomen en werd gereleased begin 2023. Gezeten op een kruk naast de piano zingt en vertelt spalding (zonder contrabas) haar verhaal terwijl Hersch ontspannen zijn gevoelige klanken uit de piano oproept.
Er gebeurt veel tegelijkertijd in het indrukwekkende gebouwencomplex. Op het Central Park Stage trad Ashley Kahn als gespreksleider op tussen Terri Lyne Carrington en Monica Akihary. De vrouwen leken elkaar goed te vinden over thema’s inclusie en diversiteit in de jazz. En vulden elkaar goed aan toen hiërarchie in de jazz te berde werd gebracht.
PUNKJAZZ
Wie denkt dat Noorse jazz hoofdzakelijk bestaat uit zweverige klanklandschappen gecombineerd met volksliedjes kon in de Yenisei iets anders ontdekken. Saxofoniste Rasmussen en bassist Håker Flaten (op een geleende contrabas) kennen elkaar uit Trondheim. In het trio North spatte de verbondenheid met de recalcitrante punkscene uit de Noorse stad ervan af. Vonkende en knetterende improvisaties brachten boeiend leven in de brouwerij.
KRENT
Het is een grote stap van de ongepolijste jazz in de Yenisei naar de gladde traditionele jazz in de Amazon. Daar trad het fameuze 15-koppige New Yorkse orkest Jazz at Lincoln Center Orchestra op onder de onzichtbare leiding van trompettist Wynton Marsalis. Onzichtbaar, want alle solisten kwamen één voor één naar de solistenmicrofoon, maar Marsalis bleef op de achterste rij op zijn krent zitten.
STERKE VROUWEN
In de Hudson zat drummer en voorvechtster van de rechten van vrouwen en transgenders in de muziek Terri Lyne Carrington op het podium. Zij had een eigen band geformeerd waarin vrouwen in de meerderheid waren. Zij putte uit haar New Standards Vol. 1, gebaseerd op een nieuw ‘real book’ met vrouwelijke bijdragers van verschillende generaties.
MUZIK DI ZUMBI
De in Curaçao geboren componist, percussionist Vernon Chatlein kon met zijn Caribische klanken moeilijk zitten. Hij leverde een mooi inkijkje in de geschiedenis van zijn muziekstijl, waarbij historische opnames werden gebruikt. Hij mocht vijf kwartieren lang in de Missouri zijn rijk gekleurde verhaal voor het voetlicht brengen.
FOUR
Nog een oudgediende – voor het zeventiende jaar op North Sea Jazz – is Bill Frisell. Zijn gitaarstijl is herkenbaar uit duizenden, maar de bezetting waarmee hij komt, is zelden gelijk. Eerder deze avond speelde hij in dezelfde zaal al met drummer Andrew Cyrille mee. Nu speelde hij met ritmesectie van pianist Gerald Clayton en drummer Johnathan Blake. Met blazer Greg Tardy, die tijdens het eerste nummer klarinet speelde, namen ze alle tijd om naar de gewenste vorm te zoeken.
SLOT
Saxofoniste Camilla George is hot in de Londonse jazzscene. Met haar aan afrobeat, jazz, soul en hiphop verwante muziek bracht een eerbetoon aan haar Nigeriaanse stam Ibiobio. Ons slotconcert op de vrijdag kwam van het door Alexander van Popta aangestuurde El Salvador Ensemble. Dit gezelschap met rapper Sef in de voorhoede wist de boel behoorlijk in beweging te brengen. Daar kwamen meer dan de noodzakelijke hoeveelheid decibellen bij vrij! Ruim voldoende om ons emmertje voor de eerste dag vol te krijgen.
LEES OOK:
North Sea Jazz
Ahoy Rotterdam (NL)
vrijdag 7 juli 2023
Tekst en fotografie: Ella & Eddy Westveer
NORTH SEA JAZZ COMPOSITION PROJECT: YANNICK HIWAT
Charlene Braithwaite, Jermaine Holmes, Natascha Brouwer, Natascha Simmons – zang
Alessandro Russo – tenorsaxofoon
Yannick Hiwat – viool, altviool, composer
Rodrick Cliche – toetsen
Josh Dunham – bas
Cleon Edwards – drums
Cherish Snijders, Giovanni Essed – percussie
Neels Smeekens – draaitafel
YAYA BEY
Yaya Bey – zang
Cynesha Brown – gitaar
Elliot Herrington – toetsen
Jim Cornelissen – drums
FERGUS MCCREADIE TRIO
Fergus McCreadie – piano
David Bowden – contrabas
Stephen Henderson – drums
THE DIASPORA SUITE
FEATURING METROPOLE ORKEST,
AROOJ AFTAB, CORINNE BAILEY RAE,
LAURA MVULA, TYPHOON E.A.
Jules Buckley – dirigent
Akwasi, Arooj Aftab, Corinne Bailey Rae, Laura Mvula, Shirma Rouse, Zia Ahmed – zang
Glenn de Randamie – spoken word, reading, vocals
Ronald Snijders – fluit
Camilla George, Cassie Kinoshi – saxofoon
Shauntell Baumgard, Yannick Hiwat – viool
Gyan, Rafael Devánte Sinay – gitaar
Sarathy Korwar, Adinda Meertins, Jason Eduwaiti – bas
Yoràn Vroom – drums
Vernon Chatlein – percussie
ZO! Gospel Choir – gospel koor
Glenn Helberg, Karin Amatmoekrim, Sheila Sitalsing (spoken word, reading)
FRED HERSCH & ESPERANZA SPALDING
esperanza spalding – zang
Fred Hersch – piano
METTE RASMUSSEN TRIO NORTH
Mette Rasmussen – altsaxofoon
Ingebrigt Håker Flaten – contrabas
Olaf Olsen – drums
JAZZ AT LINCOLN CENTER ORCHESTRA WITH WYNTON MARSALIS
Alexa Tarantino – klarinet, fluit, saxofoon
Abdias Armenteros, Chris Lewis, Paul Nedzela, Sherman Irby – klarinet, saxofoon
Kenny Rampton, Ryan Kisor, Wynton Marsalis – trompet
Chris Crenshaw, Elliot Mason, Vincent Gardner – trombone
Dan Nimmer – piano
Carlos Henriquez – contrabas
Obed Calvaire – drums
TERRI LYNE CARRINGTON / NEW STANDARDS
esperanza spalding, Michael Mayo – zang
Tineke Postma – altsaxofoon
Milena Casado Fauquet – flugelhorn, trompet
Matthew Stevens – gitaar
Kris Davis – piano
Linda May Han Oh , esperanza spalding – contrabas
Terri Lyne Carrington – drums
CHATLEIN I SU ZUMBI
Amber Nijman, Mara Letí – zang
Marc Mangin – fluit, saxofoon
Peter Somuah – trompet
Tony Roe – piano
Nathan Klumperbeek – contrabas
Lidrick Solognier, Vernon Chatlein – percussie
BILL FRISELL FOUR FT. GREG TARDY, GERALD CLAYTON, AND JOHNATHAN BLAKE
Greg Tardy – klarinet, tenorsaxofoon
Bill Frisell – gitaar
Gerald Clayton – toesten, piano
Johnathan Blake – drums
CAMILLA GEORGE
Camilla George – altsaxofoon
Renato Paris – toetsen, zang
Jihad Darwish – basgitaar
Rod Youngs – drums
SEF & THE EL SALVADOR ENSEMBLE
Sef – zang
Julia van de Ketterij, Rachell Melanie – backing vocals
Gustavo Cabrera, Yannick Hiwat – viool
Yanna Pelser – altviool
Susanne Rosmolen – cello
Jheynner Argote Frias – gitaar, synthesizer
Alexander van Popta – toetsen, musical director
Quincell Adolphin – basgitaar
Yori Olijslagers – drums