Alessandro Fongaro jaagt zijn beelden na
North Sea Round Town
In Rotterdam hoor je overal de vlaggen wapperen in de wind. Op alle plaatsen in de maasstad aan de haven zie je de kleurige banieren zwaaien. Het grote feest van de jazz is aangebroken. Er wordt een aanloop genomen naar een explosieve climax tijdens het NN North Sea Jazz Festival op vrijdag 12, zaterdag 13 en zondag 14 juli.
In juni en juli volgen de hoogtepunten van de muzikale activiteiten elkaar in rap tempo op. North Sea Round Town (NSRT) bundelt haar festiviteiten op 125 lokaties met maar liefst 350 concerten, waarvan veel gratis en vrij toegankelijk. Vanaf donderdag 27 juni t/m zondag 14 juli biedt NSRT contactmogelijkheden met de ultieme bron van geluk: live muziek. Buurtconcerten, lunchconcerten, installaties, stadspodia, kruisverbanden met injazz, Keti Koti Bevrijdingsdag, Boy Edgar Prijs, Gallery Tour, Summerbeat Festival, Jazz op de Meent en nog veel meer. Er is plaats voor opkomend talent en er zijn speciale producties op beeldbepalende Rotterdamse locaties.
JAZZJAGERS
In het hartje van Rotterdam aan de bruisende Westblaak ontstond donderdagavond rond negen uur een gezellig gedrang voor het Cinerama Filmtheater. Dit keer verzamelden zich voor de deuren niet alleen filmbezoekers voor arthouse- of mainstreamfilms, maar er waren vooral nieuwsgierige jazzvogels neergestreken. Zij keken reikhalzend uit naar de wereldpremière van Hunters In The Snow. Nee, geen eerste vertoning van een avonturenfilm in één van de zeven filmzalen van dit filmtheater, maar de eenmalige en dus unieke uitvoering van Alessandro Fongaro’s droomprojekt in zaal 1. Zijn muziekstuk is geschreven voor een gedroomd ensemble en is niet alleen geïnspireerd door componisten, maar ook door fotografie, scenografie en film.
FOCUS OP FONGARO
Voor de vijfde keer op rij heeft NSRT een Artist in Focus gekozen. Dit jaar is die focus gericht op de in het noordoosten van Italië opgegroeide en in Rotterdam wonende bassist en componist Fongaro. Gedurende NSRT is hij op verschillende plekken en dagen in diverse verschijningsvormen te zien en te horen. Voor zijn unieke werk hielp beeldmateriaal hem reflecteren op de relatie tussen de werkelijkheid van het heden met de herinneringen van het verleden; zijn oude thuis en zijn nieuwe thuis. Ook legde hij zich toe op de transformatie van beeld naar compositie. Het uit 1565 daterende olieverfschilderij van Pieter de Bruegel de Oude met terugkerende jagers in een bergachtig landschap dwong een relatie tussen Nederland en Italië op verschafte de titel van zijn project. Fongaro legde zich toe op fotografie en leerde met andere ogen kijken. Zijn analoge zwart-wit fotografie met dynamiek in contrast, scherpte en beweging noemt hij zelf “een verspilling van geduld”, maar levert krachtige beelden op. Voor de entree van zaal 1 hangen 10 werken op. We zien ze later in een immense omvang op het witte doek achter het ensemble opdoemen.
OUVERTURE
Het concert startte bedachtzaam met een ouverture als in een opera van Verdi. Woorden geschreven door Fongaro en voorgedragen door Carmen van Mulier: “Tension is a necessary condition to create movement…..” Het zijn mijmeringen over de spanning van verandering, de emotie van thuis voelen en de herinneringen die een plaats geven aan je vroegere thuis.
Fongaro speelt de contrabas voor een rijk gevulde zaal met opvallend veel aanwezige collega’s en geestverwanten. En natuurlijk is er ook familie in de zaal! Hij strijkt bewogen, intens en met veel gevoel de snaren.
ENSEMBLE
De rest van de musici komen langs de zijkanten het podium op. Je hersenen dwingen je om een koppeling te maken tussen de getoonde beelden en de muziek. Gedachten en fantasie gaan aan de haal met je waarnemingen. Fongaro liet ook zijn verbeelding scheppend op de loop gaan met zijn fotografie en hij creëerde zijn opera. Het was een uitdaging voor hem om te schrijven voor een strijkkwartet. Het North Sea String Quartet is een groep muzikanten die moeiteloos compositie en improvisatie verenigen. Het geluid van tenorsaxofonist Niccolò Ricci vormt een belangrijke spil in melodie en harmonie. Fongaro zegt hierover dat wanneer hij een zingende stem in zijn hoofd heeft, hij precies weet hoe dat bij zijn goede vriend Ricci klinkt.
ABSTRACT
Amerikaanse voorhoededrummer Jim Black kleurt met inventieve technieken en versnellingen en voelt zich als een vis in het water. Abstracte beelden op de achtergrond. Berglandschappen, mist, de Rialtobrug, de Erasmusbrug. De mist wordt verdreven met een volle en fijne melodie.
EUFORIE
Toetsenist Marta Warelis kreeg of nam steeds meer ruimte in het spel. Vanachter een enorme stapel partituren strooide ze met verfijnde bijna sacrale klanken. Met percussie en mysterieus snarenspel volgde een verstild intermezzo. Een bevrijdende melodielijn op tenorsax zette in, gekaderd door ritmische strijkers. Black toonde stevig slagwerk en de elektronische klanken van Warelis stuwden de melodielijn op naar grote euforische hoogte. En al even natuurlijk viel het bijna hoogtepunt in scherven en brokstukken uit elkaar om het experiment opnieuw op te zoeken. Warelis, die het zichtbaar naar haar zin had leverde veel spannende keerpunten. Stevig ritmisch startend ging ze een spannend duet aan met Ricci en een nieuwe spannende fase in het jachtspel werd ingeluid. Het strijkkwartet nam de melodielijn over en met een robuuste klankmaat duwden ze samen met fraaie harmonieën de spanningsboog verder omhoog.
North Sea String Quartet en Nicolò Ricci
FINALE
Het steeds hechter klinkende ensemble werkte voelbaar naar een gepeperd slot, maar wist de spanning van de weg naar de climax smaakvol vast te houden tot de laatste slotakkoorden.
Daarna was er geen houden meer aan. Als één blok stond het publiek overeind om de musici en in het bijzonder Alessandro Fongaro met veel bijval ovationeel te bedanken. Om ons heen hoorden we alleen loftuitingen met superlatieven. Wat een krachtig statement was dit optreden!
NSRT EN NSJ
Wie tijdens NSRT nog meer van Alessandro Fongaro wil genieten, kan nog volop kiezen. Dat kan in het Batavierhuis, tijdens jazzfietsen of een lunchconcert of met zijn vaste groep Pietre.
Op vrijdag 12 juli speelt hij in de Hudson met het Sun-Mi Hong Quintet op North Sea Jazz!
ALESSO FONGARO
“HUNTERS IN THE SNOW”
Alessandro Fongaro – contrabas
Carmen van Mulier – spoken word
George Dumitriu – viool
Yanna Pelser – altviool
Pablo Rodriguez – viool
Thomas van Geelen – cello
Nicolò Ricci – tenorsaxofoon
Marta Warelis – toetsen
Jim Black – drums
North Sea Round Town
Alessandro Fongaro’s
HUNTERS IN THE SNOW
Cinerama Filmtheater
Rotterdam (NL)
27 juni 2024
Tekst en fotografie: Ella & Eddy Westveer