Een elftal en twee kwartetten op November Music

November Music – Colours of Improvisation

Colours of Improvisation is één van de vaste thema-avonden van November Music met drie concerten. De tot de verbeelding sprekende thematitel suggereert een kleurrijk palet aan improvisatiemuziek voor te willen schotelen. De organisatie belooft muzikaal spektakel op de randen van jazz, improvisatie en wereldmuziek. En bij de programmering hebben jazzmusici die buiten de hokjes kleuren een voorkeur. In hoeverre de vlag de lading van improvisatie dekt is de vraag, maar een kleurrijk muzikaal spektakel wordt in ieder geval gepresenteerd

In het eerste concert wordt de verbinding aangegaan tussen, jazz, klassieke muziek en wereldmuziek. De Belgische pianist Free Desmyter liet zich inspireren door de oude Soemerische beschaving, maar ook door de raadselachtige Takanouchi-documenten waarin een nog veel oudere beschaving wordt beschreven. Desmyter heeft dit project opgezet samen met Bassem Hawar, die samen met zijn broer Saad Mahmood Jawad uit Irak is verhuisd. Bassem Hawar kreeg een paar weken geleden de categorie „Musikkulturen“ de WDR-jazzpreis toegekend.

TAKENOUCHI
Het stuk van Free Desmyter en Bassem Hawar vernoemd naar de Takenouchi Documents werd onlangs, samengesteld uit twee live-opnames, bijna in zijn geheel op cd gezet. Het zijn samenraapsels van dingen die hij leuk vindt, zegt Desmyter zelf. Soms geboren vanachter de computer spelend als een kind.
En soms ook ontstaan uit een opdracht; voor het Antwerpse Toneelhuis schreef hij de muziek voor De Kinderjaren van Jezus, naar een boek van J.M. Coetzee. Dat paste prima in het stuk. Het is ook waarmee vanaf een donker podium het concert start. Langzaam aanzwellend met de klanken van piano, djoze, bansuri en de prachtige percussie van Chris Joris. Song for the orphan is puur hedendaagse klassieke muziek, maar wel met volledige vrije improvisatie van Desmyter op de piano. De muziek is opgedragen aan kinderen die hun ouders niet meer kunnen zien door oorlogsomstandigheden. Het stuk is geschreven vanuit persoonlijke ervaringen en krijgt zo een universele boodschap.

BOODSCHAP VAN WATER
De zeer aangrijpende zang van Khaled Alhafed bestaat uit traditionele soefi teksten. En die kunnen we natuurlijk niet verstaan, maar de klank lijkt belangrijker dan de tekst. Vergelijkbaar met de Boodschap van Water van de Japanse onderzoeker Masaru Emoto. Hij maakte foto’s van bevroren waterkristallen die waren blootgesteld aan negatieve of positieve woorden, gedachten, emoties of verschillende soorten muziek. De positief beïnvloede waterkristallen hadden een mooie perfecte vorm. In tegenstelling tot de negatieve.
Het muzikale elftal op het podium verdient het, ook getuige het overweldigende applaus na afloop, om verder met de muziek van de Takanouchi Documents verder langs de wereldpodia te reizen. Muziek die gehoord moet worden!

MOOIE NOTENKEUS
And now something totally different, om met de gevleugelde Monty Python-woorden te spreken: Het kwartet van trompettist Avishai Cohen. Dit concert wordt eveneens aangekondigd door Vera Vingerhoeds. Zij introduceert hem als schatplichtig aan de grote trompethelden uit de jazzgeschiedenis, en als muzikant met een eigen sound en stijl en roemt hem voor zijn zorgvuldige en mooie notenkeus. Avishai Cohen wordt vanavond bijgestaan door Gadi Lehavi op piano, Barak Mori op de contrabas en Ziv Ravitz op slagwerk. Cohen kiest voor het nummer Will I Die, Miss? Will I Die?, met een ingetogen subtiele opening en inderdaad zorgvuldig gekozen klanken. Geen lichtvoetig muziekstuk om mee te beginnen. Geen opening voor een dolle feestavond, maar wel een prachtig uitgevoerd nummer. Bassist en drummer zijn vaste leden van het kwartet en spelen op topniveau samen.

GROOT TALENT
Pianist Gadi Lehavi speelt in plaats van Yonathan Avishai. Hij is pas 23 jaar oud, maar werd jaren geleden al gezien als supertalentvol. Hij speelde ondermeer al met Ravi Coltrane, Dave Liebman, Bobby McFerrin, Eli Degibri, Phil Wilson, Kurt Rosenwinkel, Eddie Gomez en Chick Corea. De laatste noemde hem een genie. En in de Verkadefabriek in Den Bosch krijgt hij voldoende ruimte om zijn talent te etaleren. Zoals al gezegd zeker geen feestavond en veel serieuze thema’s komen voorbij. Hij heeft het over wapencontrole in Amerika en proclameert een gedicht van de Israëlische dichter Zelda (Zelda Schneurson Mishkovsky) over afscheid nemen en wat er nog gedaan moet worden bij een naderende dood, terwijl de muziek zachtjes doorspeelt. Geen feestelijke onderwerpen, maar het luisteren naar de muziek van dit grandioze kwartet stemt gelukkig. De muziek raakt hart en ziel.

SNUFFELEN
Bij het slotconcert van deze avond wordt één van de mooiste gebruiken van November Music ingezet. En dat is het gegeven om muzikanten bij elkaar te zetten die niet eerder samenspeelden. Hierbij kan ook de kleurrijke improvisatie ontstaan die zo bij het thema Colours of Improvisation past. Vroeger werden muzikanten in Den Bosch nog wel eens op het podium in het diepe gegooid, zonder enige voorbereiding. Gelukkig mogen ze nu al een dag vooraf aan elkaar snuffelen, een repertoire kiezen en repeteren. Daar is niets mis mee en het voorkomt teleurstellingen. Ook bij het publiek. Het trio van Marcin Wasilewski had de eer om met onze nationale trots Tineke Postma te mogen spelen.

Het trio van Wasilewski heeft inmiddels een bestaansgeschiedenis van 25 jaar en het is ongetwijfeld het bekendste Poolse jazztrio. Vanaf 1999 werd het de vaste begeleidingsband van ECM-trompettist Tomasz Stańko en met hem namen ze drie albums op. Voor Nederlandse jazzliefhebbers hoeft Tineke Postma geen introductie. Postma heeft zich inmiddels genesteld in de internationale top met een geheel eigen muzikale taal en zeggingskracht.

SLAAPLIEDJE
Vanavond spelen ze werk van zowel Wasilewski als Postma. En van de slechts korte voorbereiding blijkt voldoende om te schitteren. Deze professionals spelen gedreven samen, lopen of staan op de toppen van hun tenen en geven het publiek meer dan waar ze voor gekomen zijn. Naast eigen nummers wordt er ook nog een nummer van Stańko gespeeld en één van Herbie Hancock. Tot slot omdat het toch het laatste concert is, is er voor het enthousiaste publiek tijd voor een encore.  Het is een soort slaapliedje met een Pools tintje. Het nummer is afkomstig uit de soundtrack van Rosemary’s Baby en een compositie van de Poolse componist Krzysztof Komeda, die destijds bevriend was met Roman Polanski.

En zo kon iedereen tevreden huiswaarts en lekker gaan slapen.

FREE DESMYTER & BASSEM HAWAR
Free Desmyter – piano
Bassem Hawar – djoze
Saad Mahmood Jawad – ud
Khaled Alhafed – zang, daf
Chris Joris – percussie, berimbau
Nathan Wouters – contrabas
Firas Al Alwani – klarinet
Michael Brijs – fluit, bansuri
Ananta Roosens – viool
Marie Ghitta – viola
Tine Van Parys – cello
David Minjauw – geluid

AVISHAI COHEN QUARTET
Avishai Cohen – trompet
Gadi Lehavi – piano
Barak Mori – contrabas
Ziv Ravitz – drums

MARCIN WASILEWSKI TRIO & TINEKE POSTMA
Marcin Wasilewski – piano
Tineke Postma – sopraan- en altsaxofoon
Sławomir Kurkiewicz – contrabas
Michał Miśkiewicz – drums

Meer foto’s van dit concert: