Joachim Badenhorst – Kyoto
Rietblazer Joachim Badenhorst (1981) staat bekend om zijn muzikale verkenningsdrang en zijn verhalende en melodieuze improvisaties. Hij laat zich niet binden in een bepaalde stijl en is breed georiënteerd. Ook beperkt hij zich al lang niet meer tot de klarinetten alleen. Op zijn meest recente opnames is geen klarinet te horen. Zingen, piano, gitaar, percussie, electronica en alles wat hem intrigeert zolang het maar past, schuwt hij niet.
Met veel verschillende formaties bracht hij werk uit en concerteerde hij op vele plekken. Met Ruben Machtelinckx, Hilmar Jensson en Nathan Wouters maakte hij het in 2012 door Knack uitgeroepen Belgische jazzalbum van het jaar. Hij speelt met het zevenkoppige Carate Urio Orchestra en als RawFishBoys maakt hij met de Franse bassist Brice Sonanio ontroerende lyrische intuïtieve muziekstukken die on the spot worden samengesteld en met de Deense pianist Simon Toldam en Nederlandse naamgever vormde hij het enige echte Han Bennink Trio om maar een paar van zijn projekten te noemen. Hij doet veel meer. Daarnaast werkt hij druk aan een solocarrière met diverse opdrachten en initiatieven. Voor dit alles reist hij veel, woonde een aantal jaren in New York en heeft nu Antwerpen als uitvalsbasis.
Op 10 maart 2020 vertrok Badenhorst voor een aantal projekten naar Japan. Het was de bedoeling om een week of vier weg te blijven. Om het verblijf wat aangenamer te maken reisden zijn vrouw en jonge dochtertje mee. Dat hij eind juni nog steeds in Japan zou zitten, kon hij toen nog niet bevroeden. Hij kwam vast te zitten in Kyoto; een terugvlucht naar Europa werd steeds verder vooruitgeschoven. Kyoto, waar hij nog steeds zit, werd zijn thuisstad en hij dompelde zich onder en maakte een aangrijpend muzikaal tijdsbeeld van de periode.
We hadden contact met Joachim Badenhorst en stelden hem wat vragen.
THE NINTH WAVE
Op 14 maart zou de nieuwe voorstelling van Stefan Winter (Winter & Winter label) plaatsvinden. Repetities en voorstelling van The Ninth Wave, gebaseerd op muziek van Beethoven stonden gepland op 14 maart 2020 tijdens het Spring Festival in Tokyo.
Ondanks de Corona-crisis ging de uitvoering in een prachtige zaal, weliswaar zonder publiek en als streaming concert gewoon door. Maar de nadien geplande reeks concerten werden allen geannuleerd. Dat was een tournee door Japan samen met de Antwerpse modeontwerper Jan-Jan van Essche die zou eindigen in Kyoto.
Hoe was het om in Japan te zijn tijdens de Corona-crisis?
“In Japan werd geen harde lockdown doorgevoerd zoals veelal elders in de wereld. Het leven ging min of meer door zoals gewoonlijk, maar de regering vroeg aan haar burgers om binnen te blijven en zo min mogelijk onnodig te verplaatsen of met anderen in contact te komen. Het overgrote deel van de bevolking volgde die raad op, plichtsbewust als de Japanners zijn. Ook draagt praktisch iedereen hier overal een mondmasker en reinigt de handen bij het binnenkomen van elke winkel of restaurant.
Aangezien we met een baby reizen, beseften we snel nadat we in Kyoto aangekomen waren dat het een goede uitvalsbasis leek te zijn om met een baby te verblijven. Het is veel rustiger en groener dan Tokyo. Ook waren de Corona-gevallen in Kyoto veel minder dan in Tokyo of Osaka.”
Hoe heb je de hele tijd onderdak gevonden?
“De eerste maand logeerden we in Airbnb’s. Vanwege de Corona-crisis en het ontbreken van toeristen in Kyoto (buitenlanders konden Japan niet meer binnen vanaf eind maart) konden we heel goedkoop een heel huis huren in Kyoto. Op den duur begint dat toch op te tellen. We verhuisden wekelijks van airbnb naar airbnb, waardoor we verschillende buurten konden ontdekken, maar dat was ook best vermoeiend: het zeulen met al onze bagage, en ook wij en de baby die telkens moesten aanpassen aan een nieuwe woonomgeving viel toch zwaar.
We hebben heel veel geluk gehad dat er een ontzettend lief bevriend Japans koppel zich over ons heeft ontfermd en ons hier in Kyoto helpt. Sinds midden mei hebben ze ons onderdak gegeven in hun huis, dat gelegen is vlak naast de Philosophers path (track 8 op het album).
Het was een beetje een mindfuck dat onze terugvlucht, normaal op 6 april, telkens keer op keer met een maand werd uitgesteld, maar tegelijkertijd een dubbel gevoel omdat we langer in zulk een mooie stad konden blijven, en zo veel van deze speciale tijd konden doorbrengen met onze baby. Daar gaat het Kyoto album over.”
Konden jullie je een beetje vermaken al die tijd?
“De dagen vullen was niet moeilijk en zorgen voor een baby slorpt sowieso erg veel tijd en energie op, en de rest vulden we op met de stad te verkennen. Gedurende twee maanden was Kyoto een beetje een spookstad, er was bijna niemand op straat, geen toeristen. De tempels die open waren, waren helemaal verlaten. Dat is een bijzonder bevreemdende en intrigerende ervaring. De laatste weken was ik ook bezig met m’n album te maken, van verveling was er geen sprake.”
Ik hoorde je sfeervolle muziek en dacht heel even: hij zal toch geen klarinetten hebben verkocht om rond te komen?
“Ik heb al eens een soort audio dagboek album gemaakt in Japan, toen ik in 2016 een week in Kitakata (Fukushima regio) verbleef (Kitakata, Santé Loisirs 2016), toen was alles met klarinetten en field-recordings.
Ik ben sinds een tijdje aan het experimenteren met zang en electronica. Ik heb vorig jaar een album uitgebracht onder de noemer ‘Zero Years Kid’ – Ongerijmde Rijmen, Eotrax 2019, en hou er van om nieuwe dingen uit te proberen of te leren, zo ben ik mezelf gitaar aan het leren spelen. Ook heb ik geen goede microfoon bij me op deze reis. Ik wist niet dat m’n reis zo lang zou duren, en had daarom geopteerd om licht te reizen en m’n opnameapparatuur thuis te laten. Daarom heb ik alles van dit album opgenomen en gemaakt met m’n telefoon en iPad – ik denk niet dat m’n klarinet goed zou hebben geklonken onder deze omstandigheden.”
De ter plekke opgenomen muziek is melancholiek en ingetogen van sfeer. Soms klinken de liedjes droevig en soms klinken ze verwachtingsvol. Ze geven een bijna kaleidoscopische indruk van de tijd en de omgeving. Toevallig opgenomen stemmen of geluiden kleuren het beeld en de sfeer. De teksten worden gezongen of gedeclameerd en werden soms met een tweede stem opgenomen. Wat kun je vertellen over de teksten?
“De teksten zijn allemaal geschreven op deze reis. Het grootste deel van de tekst bestaat uit:
A. beschrijvingen van wat ik om me heen zie, m’n omgeving waar ik me in bevind
B. ze gaan over m’n dochter. Ik kon hier in Japan zo intensief met haar samen leven en haar zien opgroeien. Zij heeft eind april hier haar eerste verjaardag gevierd en heeft in Japan leren lopen
C. het dubbele gevoel van vast te zitten, niet terug te kunnen naar huis, maar tegelijk in een droomachtig mooie omgeving te zitten.
Het eerste lied Daimonji yama, gaat over de berg met het Japanse teken bovenaan de Philosophers path, niet ver van waar Badenhorst verblijft in die tijd. De vrouwen die je hoort praten in het begin, hebben eveneens net de berg beklommen en zijn uitgeput en opgewonden over de wandeltocht. Bovenaan de berg is een kleine ‘shrine’ (tempel of heiligdom), dat is het belletje dat je hoort. “Geen angst, klein leeuwenjong nooit geen angst” gaat over zijn dochter.
In Car Rental vertelt de nieuwslezer dat het aantal Corona gevallen in Tokyo aan het afnemen is. Badenhorst zingt: “Dagen vullen worden maanden, weken groeien worden jaren, jij leert lopen ik leer hopen op een terugrit eerste klas. Zoveel zorgen over morgen, nooit geen gigs meer nooit geen geld, draai de klok toch terug ik wou dat alles weer wordt zoals het was.”
In Nanzen-ji, dat is één van de vele mooie tempels in Kyoto hoor je in de tuin in een spiritueel ritueel een grote schelp bespelen.
De familie Badenhorst verbleef twee weken in een guesthouse in de bergen bij Harihata river. De akoestische gitaar en de afrikaanse mbira of kalimba waren daar aanwezig en hoor je terug in het nummer.
Klein Zwijntje gaat over zijn dochter. Sterker nog: het intro is door haar gemaakt terwijl ze over de toetsen van het Casio keyboard kruipt.
Rain is een field-recording met de telefoon tijdens een wandeling op het Philosophers path.
Zalvende zinnen is een lieflijk en troostend lied dat overgaat in Tetsugaku No Michi (pad der filosofen) waar de aanwezige kikkers hun eigen vrije improvisatie toevoegden.
Kom schuilen is één van de laatste nummers dat is gemaakt. Badenhorst zegt hier over dat het gaat over een soort berusting – na al die maanden van wachten en uitstel om terug naar huis te kunnen- dat er achter de heuvel een paradijs ligt, dat hij naar huis wil, maar dat hij er in berust als hij zou moeten blijven.
“Ik heb besloten ik wil niet meer mee, ik spring de mallemolen af voor wat pais en wat vree…..dromen geven te veel schone schijn, wij tellen de uren”
In Bukkoji hoor je de klankschalen die zijn opgenomen bij de Bukkoji tempel. Naast de tempel was er een winkel waar ze een heel arsenaal van die klankschalen hadden staan.
Kamo river is weer een field-recording met de telefoon; deze keer aan de rivier.
De tekst van Straks klaart het op is geschreven tijdens het verblijf in de bergen. Het is een beschrijving van wat Badenhorst in en rond de berghut voor zich ziet. Het was nog heel koud toen, en de enige verwarming was een kerosine kachel. De muziek werd later gemaakt in het huis van het Japanse echtpaar waar ze onderdak vonden. De gebruikte piano was al eventjes niet meer gestemd.
The refuge (Keiko’s Garden) gaat over de tuin van het Japanse koppel. De gitaar en de vogels zijn opgenomen in de tuin, de vrouw die je hoort praten is Keiko, zij belt op dat moment naar een kennis van haar met de vraag of Badenhorst zou kunnen optreden, ze introduceert hem. Badenhorst zegt hier over: “Het Japanse koppel heeft zich echt over ons ontfermt en op alle mogelijke manieren proberen helpen.”
Akachanhonpo is een opname van de radio in de rental car van track 2, op weg naar een groot babywarenhuis ergens tussen Kyoto en Osaka.
Met Teken Van Leven sluit dit album als een tekentje van leven af. Het is een manier om met anderen te delen hoe het Joachim Badenhorst met vrouw en dochter deze dagen vergaat. Het eindigt met: “Straks klaart het op, hoop ik”
Eddy Westveer
met foto’s van Joachim Badenhorst
A very big thank you to:
Kinny for the feedback; Sean for the feedback and mixing tips;
Bert Indre and Willem for taking care of house back home;
Rinn, Tam, Chikako, Yasko for double checking;
Harufumi for having a thumb piano in your -wonderful- guesthouse and for borrowing me your guitar for so many weeks,
and most of all to Keiko and Kuroda-San for your endless kindness and generosity.
MUZIEK EN TEKST
Joachim Badenhorst
behalve tracks 3, 6 11 waar een onbekende fluitist en schelpenblazer te horen is.
STUDIO
op lokatie in en rond Kyoto
MIX EN OPNAME
op lokatie in en rond Kyoto
RELEASE
12 juni 2020
- TRACKLISTING
1. Daimonjiyama 02:26
2. Car rental 02:10
3. Nanzen-ji 00:55
4. Harihata river 01:18
5. Klein zwijntje 02:56
6. Rain 01:22
7. Zalvende zinnen 03:07
8. Tetsugaku No Michi 01:30
9. Kom schuilen 02:06
10. Bukkoji 03:05
11. Kamo river 00:59
12. Straks klaart het op 03:08
13. The refuge (Keiko`s garden) 01:50
14. Akachanhonpo 01:16
15. Teken van leven 03:56
