De geesten van Vernon Chatlein

Vernon Chatlein
Marc Mangin
Lidrick Solognier

Muzikant en componist Vernon Chatlein richt zich op Latijns-Amerikaanse en Afro-Caribische muziek en jazz. Daarnaast verdiept hij zich in het Antilliaanse muzikale erfgoed en de Curaçaose muziekgeschiedenis. Onlangs won hij de Gieskes-Strijbis Podiumprijs 2024. Dit particuliere vermogensfonds reikt de prijs jaarlijks uit aan twee makers die bijdragen aan de kwaliteit en diversiteit van de podiumkunsten in Nederland. In oktober 2024 werd de prijs, inclusief een geldbedrag van 60.000 euro voor artistieke ontwikkeling, uitgereikt in Theater Walhalla in Rotterdam aan Cherish Menzo en Vernon Chatlein. Een geweldige ondersteuning die hem in staat stelt nieuw werk te creëren.

Tony Roe

KWARTIERTJE
De groep staat aan de vooravond van een drukke periode. De volgende ochtend vliegen ze naar Havana, waar ze optreden tijdens de 40e editie van het Internationale Jazz Festival. Chatlein zal daar ook een gastcollege geven op de plek waar hij zelf twee jaar lang studeerde. In het Tilburgse Paradox spelen ze hun eerste concert van het jaar. Het is lang geleden dat ze samen op het podium stonden. Ze beginnen een kwartiertje te laat; geen Brabants, maar een Antilliaans kwartiertje. Eenmaal gestart, zetten de Curaçaose Chatlein en de Arubaanse Lidrick Solognier met stevig ritme de toon. Marc Mangin voegt met zijn dwarsfluit elegante versieringen toe, terwijl pianist Tony Roe (de kersverse Boy Edgarprijswinnaar) extra gelaagdheid brengt door ook de baspartij voor zijn rekening te nemen. De aangekondigde bassist ontbreekt op het podium.

Marc Mangin en Mara Leti

I SU ZUMBI
Chatlein bestudeert de geschiedenis van de Afro-Curaçaose muziek en bewaart dit erfgoed door oude opnames te verzamelen en traditionele liederen opnieuw onder de aandacht te brengen. “Zumbi” betekent geest of spook, en Muzik di Zumbi is een van de oudste populaire muziekstijlen op Curaçao. Deze stijl ontstond eind 19e eeuw en werd vooral populair na de afschaffing van de slavernij in 1863. Chatlein brengt deze oude liedjes weer tot leven, soms eenvoudig van structuur, soms met complexe ritmes.

Vernon Chatlein

ONOMATOPEE
Een voorbeeld hiervan is het kinderliedje Mi no ta Pober, oorspronkelijk Mi ta Pober (“Ik ben arm”), later vriendelijk aangepast naar “Ik ben niet arm”. Het lied begint met fluit en percussie, waarna de piano volgt en het ritme steeds complexer wordt. De tumba blijft een geliefde muziekstijl, vooral tijdens carnaval. Elk jaar wordt op het Tumbafestival de tumba van het jaar gekozen, die vervolgens in alle optochten in Willemstad tijdens carnaval te horen is. Het ritme van de tumba laat zich makkelijk onthouden met klanknabootsingen (onomatopee) als “tsjakkieboetsjakkie”. Tijdens het concert in Tilburg probeerde het publiek mee te doen met ritmes als “poetsjiepoetsja”, wat niet vlekkeloos ging, maar zeker vermakelijk was. Gelukkig kreeg de band alle ruimte om hun eigen muzikale verhaal te vertellen.

Marc Mangin

TAMBÚ
De tambú, vernoemd naar de eenvellige trom, ontstond al in de 17e eeuw op de plantages. Oorspronkelijk werd deze muziekstijl alleen gespeeld op de trom en een metalen idiofoon genaamd heru. De teksten bevatten vaak een geheime taal. In Paradox presenteerde de band een rijk gearrangeerde versie, met zang van vocaliste Mara Leti en een expressieve altsaxofoonsolo van Marc Mangin, die geboren is in Parijs.

TWEE SETS
De tweede set begon met Mazouk, een ritme afkomstig van de Franse Antillen. Tony Roe schitterde op piano en subtiele elektronische toetsen, schuiven en knopjes wat een smaakvolle dimensie en klankkleur gaf aan de muziek. Het publiek kreeg een fascinerende inkijk in de muzikale rijkdom van het Caribisch gebied, met invloeden uit Afrika. Er werden nummers gespeeld als Baca Makiku, Fuku Yaba, Plegaria (gebaseerd op een gedicht van Elis Juliana) en Telele pa Mundu. Ook Mi ze Wanawa ze, een eerbetoon aan een Congolese god, en het krachtige roeilied Bati Mayo namen het publiek mee op een muzikale reis.

Vernon Chatlein i su Zumbi

WE STOPPEN
Het concert eindigde toepasselijk met een anti-worksong: een uitbundig en swingend Kaiman Djuku, waarmee de avond in stijl werd afgesloten. “Geen slavernij meer, we stoppen met werken!” Een krachtig en feestelijk slot van een bijzonder optreden.

VERNON CHATLEIN I SU ZUMBI
Tony Roe – piano
Marc Mangin – altsaxofoon, fluit
Mara Leti – vocalen
Lidrick Solognier – percussie
Vernon Chatlein – percussie

Paradox Tilburg (NL)
25 januari 2025
Tekst en fotografie: Ella & Eddy Westveer