Nieuwe formule ZJFT is toekomstbestendig

Sinds 1987 beweegt er elke laatste zaterdag van augustus een stroom van fietsers door het Groningse Reitdiepdal. Ze rijden tussen middeleeuwse gebedshuizen en schuren en stallen. Afgelopen zaterdag (28 augustus 2021) was het weer zo ver. In de genoemde gebouwen (het waren dit jaar slechts 12 locaties) programmeerde de organisatie van de ZomerJazzFietsTour (ZJFT) spannende jazzconcerten.

De ZJFT groeide in de loop der jaren uit tot een groot internationaal evenement met meer dan 1500 bezoekers. En daarmee kwam ook extra druk te liggen op de capaciteit en de creativiteit in het programma. De Groningse kerkjes zijn geen kathedralen en er zijn ook schuren waar de ruimte zeer beperkt is. Heb je met windkracht vier op kop je het snot voor de ogen gefietst om op tijd bij een concert te zijn en de tent is bij aankomst helemaal vol, dan baal je!

Met de corona kwam er wellicht ook een andere manier om de ZJFT te beleven. Door een beperking van het aantal bezoekers heeft de organisatie er voor gekozen om drie vaste routes te maken met vier concerten. Je kunt op één route inschrijven en eventueel ook nog inschrijven voor een diner aan het einde van de tour. Alle logistiek is geregeld en je hebt geen keuzestress of angst voor volgepropte kerkjes.
Route 1 en 2 van respectievelijk 20,4 en 15,5 kilometer konden 80 bezoekers per concert kwijt. En route 3 van 21,5 kilometer ging langs de (kleinere) kerken van Adorp, Garnwerd en Niehove en museum Wierdenland in Ezinge met een capaciteit van elk 50 bezoekers. Een snelle rekensom leert ons dan dat met drie concerten per locatie er 630 plaatsbewijzen beschikbaar zijn. En dat was ruimschoots onder het maximaal aantal bezoekers van 750 dat nu gold.

ANATOLIË
De start van onze jazzradarroute was in de kerk van Adorp met 37Fern. Tobias Klein en Oguz Büyükberber lieten horen hoe mooi de prachtige stem van Kristina Fuchs samen kan gaan met klarinet, basklarinet en contrabasklarinet. Het openingsnummer klonk bijna sacraal en dat kwam niet alleen door de sfeer van de 14^e eeuwse kerk van Adorp. Soms klonken stem en klarinetten unisono, dan weer vermengden meerdere melodielijnen met elkaar. Dansliedjes en bruiloftsliedjes van de Balkan klinken door. Inspiratie voor composities en improvisaties vonden de muzikanten in traditionele Anatolische muziek. Na 45 minuten pakten we de fiets naar Aduard.

ELLINGTON
In de mooie grote abdijkerk van Aduard wachtte Het Orgel Trio & Brass op ons met stukken van Duke Ellington. Organist Berry van Berkum bewoog zich door de hele kerk, want het kerkorgel wordt achterin de kerk bespeeld en voorin de kerk staan nog andere klavieren. Hij was overigens niet de enige die door de kerk bewoog. Alle muzikanten speelden met de ruimte en dat gaf de harde akoestiek een meesterlijke opkikker.  Bekende en minder bekende swingende nummers passeerden; T.G.T.T., Rockin’ in Rhythm met het bekende thema uit de Singing Detective. Een speciale uitvoering van Black and Tan Fantasy was hilarisch om te zien waarbij alle vijf muzikanten een zwarte melodica met zwarte toetsen bespeelden.

STEVIE
In de grote schuur van Huizinga even boven Den Ham werd door het trio Wonderyears jeugdsentiment voorzien van een jazzjasje. Jasper Blom loofde een prijs uit voor wie de meeste titels van Stevie Wonder herkende. Ik meende het basloopje van Sean Fasciani op de achtergrond te herkennen: I Wish. En terwijl de zwaluwen rondvlogen en een koe af en toe van zich liet horen, werd een fraaie medley gepresenteerd. Tegen het eind van de set besloten we op de fiets te stappen. Op weg naar dolgende geplande stop in de kerk van Garnwerd met een straffe wind op de neus.

SCHOONHEID
We arriveerden juist op tijd voor de laatste set van Ben van Gelder, Reinier Baas en vaste gast op zjft Han Bennink. Saxofonist Van Gelder en gitarist Baas vormen een gouden duo. Ze speelden al heel vaak samen en vullen mekaar feilloos aan. Beiden hebben een onberispelijke techniek en een geheel eigen geluid. Samen namen ze Mokum in Hi-Fi op, maar in Groningen nodigden ze drummer Han Bennink uit.  En wil Bennink nog wel eens lekker ontregelend bezig zijn, daar was in Garnwerd bijna geen sprake van. De drie waren perfect in hun samenspel. Alles deed er toe. Gepolijste scherpe kantjes bij de liefdesliedjes, ballades, het was allemaal af! Wat een schoonheid!

BEVALLIGE VERWONDERING
Onze route bracht ons aan het eind van de middag naar het noordelijkste podium van onze fietsmissie. Even voor de topografie: we gingen richting het buurtschap Schaphalsterzijl en een flink eindje verder aan het Winsumer Diep staat een statige borg en rijksmonument Batenborg. Het huis en de stijlvol gerestaureerde schuur ademen de sfeer van de adel uit de 19^e eeuw. Gebouwd in 1854, maar volslagen nieuw voor de zomerjazzfietstour. De oorspronkelijk uit Australië afkomstige Felicity Provan speelt cornet, zingt en componeert. In haar 5tet zitten muzikanten die ook hun stem weten te gebruiken. En dat is een mooie aanvulling bij haar zeer verhalende liedjes. De afwisselende en beeldende muziek bevat ingrediënten van solo, (ensemble) zang, woordkunst en instrumentaal. Australische liedjes als Hang your shirt out, of een liedje over het koraalrif en Injustice grepen je op een aangename manier bij de strot. En er was ook een speciaal moment voor een première van een luisterrijke compositie (in aanwezigheid) van Joost Buis. Felicity Provan verwonderde haar luisteraars voortdurend en nam ze mee tussen bevallige wijsjes en nijdige betrokkenheid. Een concert om niet snel te vergeten!

BOEKJE TE BUITEN
Vier huizen en een paar grote schuren vormen het gehucht Krassum. Eigenlijk is dit al jarenlang de locatie voor hardcore impro. De vriendelijke gastheer en -vrouw van de schuur in Krassum zijn geen echte jazzliefhebbers, maar dit vinden ze beiden geweldig. En zoals op alle andere concertstekkies het geval was, stonden zij hier ook garant voor de catering. Lekker broodje gezond en broodje hamburger!
Voormalig Boy Edgarprijswinnaar (2003) Tobias Delius ging in deze gewezen koeienstal zijn boekje te buiten aan lieflijke mijmeringen en ruwe buitelingen op de tenorsax en klarinet. Delius toonde zich al ijsberend in het speelveld een meester in de wendbaarheid op zijn instrumenten. Daarbij werd hij vakkundig bijgestaan door zijn muzikale companen de Canadese Joe Williamson op de bas en Australische Steve Heather op slagwerk. Samen gaven ze invulling aan de muzikale notities in het boekje van Delius.

BLIJ EN TRIEST
Na dit concert hebben we zes concerten en ruim vijfenvijftig kilometer op de teller staan. We bezochten van elke route twee concerten. We pikten onze krenten uit de pap en kregen een goed beeld van de diversiteit van aanbod. We realiseren ons dat gewoon één van de routes volgen veel overzichtelijker is en ook geen keuzestress veroorzaakt. Alle afzonderlijke routes zijn stuk voor stuk de moeite waard! En veel gemakkelijk aan te fietsen. We zagen en spraken alleen tevreden jazzfietsers.
Het cliché ‘moe maar voldaan’ is voor ons volledig van toepassing. Toch komt het laatste concert van de zomerjazzfietstour altijd met weemoed. Het is acht uur en het is al tamelijk donker.
Het woord zomer mag je nog wel noemen (deze zaterdag verliep zonder één spatje regen op onze route), maar eind augustus kondigt ook een nieuw jaargetijde aan.
Maar we zijn blij met de wetenschap dat het in 2022 weer zomer wordt en dat er op 27 augustus 2022 de 36e zomerjazzfietstour is.

ZomerJazzFietsTour #35
Reitdiepdal Groningen (NL)
28 augustus 2021
Tekst en fotografie: Ella & Eddy Westveer

ZJFT.NL

CHECK MEER FOTO’S VAN DEZE CONCERTEN

BEZOCHTE CONCERTEN

ADORP / KERK
11.00 – 11.45 uur
37FERN
Kristina Fuchs – stem
Oguz Büyükberber – klarinet, basklarinet
Tobias Klein – basklarinet, contrabasklarinet

ADUARD / KLOOSTERKERK
12.30 – 13.15 uur
HET ORGEL TRIO & BRASS
Ruben Drenth – trompet, melodica
Joost Buis – trombone, melodica
Steven Kamperman – altklarinet, sopraansax, melodica
Dion Nijland – contrabas, melodica
Berry van Berkum – kerkorgel, melodica

DEN HAM / SCHUUR HUIZINGA
14.15 – 15.00 uur
WONDERYEARS
Jasper Blom – tenorsax
Sean Fasciani – contrabas
Felix Schlarmann – drums

GARNWERD / KERK
15.45 – 16.00 uur
BEN VAN GELDER / REINIER BAAS & HAN BENNINK
Ben van Gelder – altsax
Reinier Baas – gitaar
Han Bennink – slagwerk

SCHAPHALSTERZIJL / BATENBORG
17.00 – 17.45 uur
FELICITY PROVAN 5TET
Felicity Provan – cornet, vocals
Han Buhrs – vocals
Ada Rave – saxofoon, klarinet
Harald Austbø – cello, vocals
Michael Vatcher – drums, vocals

KRASSUM / SCHUUR
19.15 – 20.00 uur
TOBIAS DELIUS BOOKLET
Tobias Delius – tenorsax, klarinet
Joe Williamson – contrabas
Steve Heather – drums