Nijmegen vierde haar eigen Festival Jazz International

Zowel Rotterdam als Nijmegen hebben als zustersteden hun eigen festival Jazz International. Er zijn in Nijmegen en Rotterdam verschillende optredens. Vanzelfsprekend zijn er ook samen co-producties en worden acts gedeeld in beide steden. Daar wordt vast wat efficiëntie mee behaald, maar het grootste voordeel zit hem waarschijnlijk in de promotie die gelijktijdig en in dezelfde huisstijl kan worden opgezet. Rotterdam vierde festival op vrijdag en zaterdag terwijl Nijmegen op donderdag startte en pas zondag afsloot. Wij besloten de slotzondag in Nijmegen te bezoeken.

WINTERTIJD
In de nacht van zaterdag op zondag ging de wintertijd in. Dat betekende dat we ongeveer zonder tijdsverlies van Rotterdam naar Nijmegen konden reizen. Dat uurtje winst kwam goed van pas. Het vroegste concert begon om half een in de middag. Het stond in het programma vermeld onder de noemer free jazz, maar we hadden al begrepen dat dit niets of weinig te maken had met het muziekgenre. Het concert in rijksmonument Concertgebouw de Vereeniging was vrij toegankelijk.

SIMIN IS BACK!
In de Keizer Karel foyer kon het vroege publiek heerlijk de wintertijd vieren bij het spel van Jörg Brinkmann en de zang van Simin Tander. Van de Afghaans-Duitse zangeres hadden we, althans in Nederland, al eventjes weinig gehoord. Fijn dat ze weer terug is, want met de Duitse cellist heeft ze weer repertoire opgebouwd om terug te komen. En ze verklapte ook ver gevorderde plannen te hebben voor een albumopname met een kwartet.
In Nijmegen begonnen ze met Rosana, een gevoelig en mysterieus welkomsliedje over een vrouw. Het tweede liedje is Riverman van Nick Drake, voor het eerst uitgevoerd in deze vorm. Cellist Jörg Brinkmann heeft naast zijn cello de beschikking over een pedaltrain om de muziek van wat effecten en laagjes te kunnen voorzien. Hij doet dit integer en smaakvol, zonder ver te verwijderen van het geluid van de cello. Between the bars is een liedje van de (ook jong overleden) singer-songwriter Elliot Smith, dat ook al eens door Madeleine Peyroux werd gecovered. Het is een prachtig weemoedig lied waarin wordt gescat. Simin Tander grossiert in mooie en gevoelige liedjes en lijkt te kunnen zingen in alle talen, inclusief Pasjtoe, een taal uit Afganistan. Het Nijmeegse publiek hing in ieder geval aan haar lippen en was muisstil. Met toegift The Times They Are A-Changin’ sloten ze het concert af.

VOGELS OP HET VERHALENPLEIN
Jazzcomponist en -saxofonist Ad Colen groeide in het Limburgse Geleen op met vogels. De geluiden die vogels maken en waarmee zij communiceren tekende hij nauwgezet op en inspireerden hem tot het album A Bird’s Eye View. Op het verhalenplein van de bibliotheek speelde hij zijn composities en lichtte ze toe. In Five Jackdaws heaving a chat beschrijft hij het sociale karakter van een groep slimme kauwen, die druk kwebbelen met elkaar. Gedetailleerd vastgelegd en beeldend uitgewerkt vliegen ze door de bibliotheek. De boomlewerik in Wait for the woodlark, de grutto met zijn roep om hulp in Limosa’s Lament,; alle melodielijnen zijn uitgewerkt en tot stand gekomen na grondig veldwerk. Soms werden opgenomen geluiden vertraagd weergegeven voor een betere analyse zoals in Sylvia is dancing but the cat is watching over de zwartkopmees, waarbij je de dreiging voelt van de kat die op de loer ligt.

En dan verscheen er plotseling ook nog een echte ‘bird’ als gast op het podium. De in Berlijn woonachtige vocaliste Kiki Manders speelde de dag ervoor met haar kwartet op het festival. Ze mocht hier meer dan figureren. Ze gaf invulling aan de verpersoonlijking van de hoog in de lucht zwevende buizerd èn de gele vechtersbaas de wielewaal. En uniek voor Nijmegen verscheen er ook nog hier ten tonele niet inheemse heremietlijster. Toegift was voor het winterkoninkje.

SUPER DE LUX
In cultureel centrum Lux werd voor ongeveer tweehonderd bezoekers met een tweetrapsraket het Nijmeegse festival afgesloten.
Saxofonist Greg Ward verdiende zijn muzikale sporen in Chicago als sideman van zowel jazz-, elektronica- als hiphopartiesten. Ward werd naast bassist Matt Ulery en drummer Quin Kirchner vergezeld door twee gitaristen, Dave Miller en Matt Gold. Samen vormen ze Greg Ward’s Rogue Parade. Het is een heftig warme melange van samensmeltende gitaarlijnen en behoedzaam toegediende melodielijnen en accenten van de altsax. Twee gitaristen is beter dan één, zullen ze wel gedacht hebben. En dat was waarschijnlijk ook wel zo. Soms speelden ze dezelfde melodielijn en dan weer werden hun klanken vermengd tot een vlechtwerk van klanken die samenbalden. Geen tijd voor verpozing. Het up-tempo niveau bleef ondanks een soms ingetogen stijl nadrukkelijk aanwezig.

Het Deens-Engels-Zweedse trio Phronesis verveelt niet snel. Ook vanavond weten Jasper Høiby op bas, Ivo Neame op piano en Anton Eger op drums weer te boeien. En ook de speelvolgorde van de bands bleek een juiste keuze te zijn. De nummers ontstaan op het podium en ontwikkelen zich aan de hand van spontane ingevingen. Alle heren spelen in diverse muziekgezelschappen en blijven met hun onafhankelijke voeding nieuwe input aan Phronesis geven. Hun muziek gaat ook over de overeenkomsten tussen de mensen en de natuur. Is er nog samenwerking mogelijk om te redden wat er nog is? Wie onderneemt aktie om de natuur te redden? De muzikanten voelen elkaar perfect aan. De muzikale kunstjes die getoond worden dienen het hogere samenspel zonder haantjesgedrag. Er wordt afgesloten met een toegift; sereen, harmonie met fijn samenspel en vrolijk!
#fjin2019 is afgesloten!

Festival Jazz International Nijmegen (dag 4)
Concertgebouw De Vereeniging | Bibliotheek De Mariënburg | Lux Fotomuseum
Nijmegen (NL) 27 oktober 2019
Tekst en fotografie: Ella & Eddy Westveer