Sarah Chaksad strooit met kleuren en emoties
De Zwitserse Sarah Chaksad (vader uit Iran, moeder uit Zwitserland) is een bezige bij; actief met een ruime diversiteit aan projecten. Ze werkte samen met de Sinphonieorchester Basel, heeft haar Timani Chamber Orchestra, richtte het International Female Musicians Collective op, musiceert en componeert voor een Zwitsers-Noors Strings ensemble en dan is er nog een project Songlines en het 18-koppige Sarah Chaksad Orchestra. Nu toert ze met haar internationale Sarah Chaksad Large Ensemble (SCLE) ter promotie van haar op CLAP YOUR HANDS uitgebrachte album Together. Na concerten in Helsinki en Bern kwam het dertien gezellige leden tellende gezelschap speciaal voor één Nederlands concert naar het Tilburgse PaRaDoX.
ORKESTRATIE
Het SCLE bestaat – heel snel ontleed – uit drie secties; rieten, koper en ritme plus vocalen. Daarbinnen zitten veel klankkleuren die ook door wat minder courante instrumenten een mooie meer onconventionele orkestratie mogelijk maken. En al die timbres bij elkaar geven het geheel een additionele impuls. Zo speelt de Franse Catherine Delaunay naast ‘gewone’ bes-klarinet ook bassethoorn, een vroege voorloper van de klarinet, populair ten tijde van Mozart. Midden tussen de rietblazerssectie zit bovendien de Zwitsere fluitist Christoph Bösch die zeker ook gehoord wordt.
De prikkelende Noorse Hildegunn Øiseth verlegt grenzen met haar stilistische trompetspel maar knalt ook nog eens met één van haar meegebrachte geithoorns (en binnenkort met haar eigen kwartet te bewonderen in PaRaDoX). Bij de opsomming van toonkleuren mogen de gulle klanken van de overige koperblazers met tuba en twee trombones, waarbij de Franse Paco Andrea zich bedient van een ventieltrombone, niet onbenoemd blijven. Rijke muzikale kleuren in een doordachte balans vullen de ruimte met emotie en warmte.
KIPPENVEL
Een podium vol met musici kan zelfs zonder versterking heel wat decibellen produceren. Je zag het publiek dan ook voorzichtig op de achterste rijen plaatsnemen. De zaal vulde zich uiteindelijk verder naar voren toe, maar de eerste rij bleef nagenoeg leeg. En daar was geen enkele reden toe. Het intrigerende openingsnummer Circle werd voorzichtig ingezet en het geluid stroomde helder als een belletje, perfect gedoseerd de concertzaal binnen.
De prachtige kleurrijke akkoorden van de instrumentalisten aangevuld met mooie vocalen bezorgden een aangename rilling en de solo van tenorsaxofonist Willmann ging daar stoer en eigenzinnig doorheen.
Het zorgvuldig gekozen muziekvolume bleef de hele avond door musici en meegereisde geluidstechnicus behouden.
SYNESTHESIE
We werden vanavond ook getrakteerd op groene muziek. Green 1, Green 2 en later zelfs nog een Green 3. Stuk voor stuk gelikte composities met een spannend verloop. Orde en chaos samen volledig onder controle. De muziek klonk harmonieus, sfeervol, speels en vaak opgewekt. En regelmatig groen dus. Ja, lang niet iedereen heeft het, maar er zijn mensen die geluid kunnen zien of kleuren kunnen proeven. Je noemt het synesthesie. Sarah Chaksad neemt kleuren waar bij muziek. En kennelijk was het groen goed waarneembaar.
SAMEN
Na Song of a Lark volgde het titelnummer van hun recente album Together. Chaksad verklaarde het nog eens even fijntjes. Muziek maken doe je niet alleen; dat doe je met zijn allen. Alle muzikanten samen! Plus de geluidsman! Alle musici die met de opname hebben meegedaan zijn mee op reis om de muziek ook live voor publiek uit te voeren. Daarom Together. Een nummer met een ziel en een geconcentreerde vrolijke bende. Overigens speelt er op het album alleen juist op dit nummer een veertiende muzikant mee. Dat is een in Iran opgegroeide muzikant – Misagh Joolaee – die bekend is als solist op de kamancheh, een Oosters strijkinstrument. Die was hier niet aanwezig.
AUNTIE SARAH
Chaksad schrijft muziek en titels met een stille boodschap waar niemand tegen kan zijn: Imagine Peace. Of hoeveel mensen schrijven of schreven liefdesbrieven? Love Letters is voor haar ouders, die dat wel deden. In het meedogenloos emotionele Tears voel je de treurnis en het uitzichtloze bestaan van de strijdbare vrouwen van het met harde hand bestuurde Iran. De overgang naar het speelse, springerige en lieflijke Louana kon niet groter zijn. De tegenstelling weerspiegelt ook veel overeenkomst met vorige stuk. Het nummer reflecteert het speelse leven van haar 6-jarige nichtje dat opgroeit in vrijheid.
LOST
In het laatste nummer voor de toegift konden de leden van het Large Ensemble nog een keer stralen. De Japanse Poolse vocaliste Yumi Ito opende Lost met haar verpletterende aanwezigheid en trok alle registers open. Ze is overigens binnenkort te zien en te horen in één van de showcases tijdens Jazzahead!. Øiseth imponeerde aan het slot van het nummer nogmaals met haar gevoelvol trompetspel. Een opgewekte uptempo toegift maakte uiteindelijk een eind aan dit mooie feestje in PaRaDoX. Wat een orkest! Het CSLE toert komend jaar nog langs podia en festivals in Europa. Dit zou op North Sea Jazz niet misstaan!
SARAH CHAKSAD LARGE ENSEMBLE
Sarah Chaksad – alt- , sopraansaxofoon, composities
Yumi Ito – zang
Christoph Bösch – fluiten
Fabian Willmann – tenorsaxofoon
Catherine Delaunay – klarinet, basset-hoorn
Hildegunn Øiseth – trompet, geithoorn
Paco Andreo – ventieltrombone
Lukas Wyss – trombone
Sophia Nidecker – tuba
Julia Hülsmann – piano
Fabio Gouvea – gitaar
Dominique Girod – contrabas
Eva Klesse – drums
Amadis Brugnoni – geluid
Paradox Tilburg (NL)
17 februari 2024
Tekst en fotografie: Ella & Eddy Westveer