Tineke Postma stilt eerste jazzhonger in Paradox

20 november 2020 is een feestdag. Op deze vrijdagavond (na de tweede lockdown) wordt het jazzevangelie weer verkondigd in de Tilburgse jazzkerk. In godgeklaagd contrast tot andere kerken zijn er voor slechts dertig personen twee diensten. Publiek en muzikanten zijn gelukkig te hongerig om daarover te jeremiëren.
Wij zijn de gelukkigen bij de allereerste dienst, die stipt om acht uur aanvangt. Bij binnenkomst krijgen de bezoekers ter verhoging van de feestvreugde een flesje water aangereikt om de dorst de lessen. Daarna worden de gelukkige bezoekers veilig begeleid naar hun zitplaats. Langs de voordeur naar binnen en na afloop weer door de achterdeur naar buiten. Paradox geeft haar bezoekers een warm welkom en veilig gevoel. De bar blijft gesloten.
Naast de bar kun je desgewenst een fraai paradox-mondkapje aanschaffen als souvenir voor deze gedenkwaardige avond èn om bij een volgend bezoek gepast met Parakapje op binnen te kunnen lopen.

STERKE VROUWEN
Deze avond is Tineke Postma met haar ‘gelegenheidskwartet’ (met basklarinettist Joris Roelofs, contrabassist Clemens van der Feen en slagwerker Tristan Renfrow) te gast op het podium ter promotie van haar nieuwe album. Het album is niet zomaar ontstaan. Het is haar meest persoonlijke muzikale creatie tot nu toe. Haar zevende album is ontstaan na een ingrijpende gebeurtenis in haar leven. Postma werd moeder van een zoon en koos er voor het album op te dragen aan sterke vrouwen in de geschiedenis. De in Heerenveen geboren Friezin noemde haar album Freya naar de noordse (en Friese) godin van o.a. de vruchtbaarheid. De godin Freya was mooi en machtig en dat is Postma ook. Ze heeft inmiddels in Amerika haar sporen verdiend door een hoog muzikaal niveau en was in staat om favoriete Amerikaanse muzikanten uit te nodigen mee te werken aan haar plaat. Ze vroeg trompettist Ralph Alessi, bassist Matt Brewer, slagwerker Dan Weiss en voor sommige nummers pianiste Kris Davis om met haar op te nemen in de Oktaven Studio in New York. Het album werd op 20 maart 2020 uitgebracht op het Engelse Edition Records.
Helaas bleek het in tijden van Corona ondoenlijk om met deze band langs de Europese podia te trekken en moest plan B gemaakt worden.

LIEFDESLIED
De huiselijke en intieme sfeer in Tilburg wordt ‘versterkt’ door een nagenoeg akoestische setting. Behalve een basversterker is er verder geen microfoon te bekennen.
Het liefdeslied Canção do Amor is een liefdeslied van de Braziliaanse componist Heitor Villa-Lobos uit zijn A Floresta do Amazonas, geschreven in 1958 aan het einde van zijn leven. Het was aanvankelijk bedoeld voor de Hollywoodfilm Green Mansions en het is nu de indrukwekkende opener van de eerste set. Je kunt je meteen onderdompelen in de schoonheid van het moment. Het in elkaar verweven samenspel van de muzikanten wringt aantrekkelijk en is spannend. Dat aangename wringen en schuren hoort ontegenzeggelijk bij de door Postma ontwikkelde samengestelde muziektaal en haar karakteristieke eigen geluid. Postma en Roelofs spelen in dit nummer herhalende melodielijnen die soms synchroon lopen en elkaar dan weer herhalen of vertraagd passeren. Volop ruimte voor eigen interpretatie en improvisatie. Ik meen zelfs Peter en de Wolf voorbij te horen komen.

GAELIC GODIN
Scáthach’s Isle of Skye is de titel van het volgende nummer én de plaats waar het fort van krijgsvrouw Scáthach (Gaelic voor ‘de schimmige’) stond. Zij werd als sterke vrouw verheven tot Gaelic godin van de doden.
De sterke vrouw op het podium begint de eerste maten staccato op altsaxofoon, waarna bas en drums invallen en vervolgens de basklarinet zich aansluit. Bassist Van der Feen zorgt voor groove en harmonie met de blazers, terwijl drummer Renfrow constant geconcentreerde indringende ritmes levert.

PERSOONLIJK
Heart to heart is misschien het meest persoonlijk stuk van Postma, opgedragen aan haar zoon. Het laat prachtig vloeiend en spannend intrigerend samenspel horen.
Er wordt deze avond niet uitsluitend van het album Freya gespeeld. Zo was het openingsnummer van het album The Dawn of Light. En Melo is van het voorlaatste album Sonic Halo. Melo biedt ruimte voor een fraaie gebalanceerde drumsolo van Renfrow.

FEEL GOOD
Een uur vliegt om, maar twee uur muziek maken is hard werken! Postma kondigt aan om met een langzaam melodieus stuk de set te willen afsluiten. De fraaie melodielijn van A Flower Is A Lovesome Thing (Billy Strayhorn), gespeeld op alt en basklarinet vult de laatste tien minuten van de set. Slagwerker Renfrow wisselt zijn drumgereedschap en gebruikt de brushes. De altsax en basklarinet overlappen en versterken elkaar als het om toonaard, klankkleur en bereik gaat. Roelofs heeft de laatste jaren het bespelen van de basklarinet tot de hoogste kunst verheven. Van der Feen kruipt diep in de snaren van zijn contrabas en invoelbaar vanuit zijn tenen speelt hij een bassolo. Roelofs begeleidt met een paar argeloze diepe aardse klanken die uit zijn instrument rollen in volledige harmonie met de baslijn. Een smaakvolle en bijna tranentrekkende afsluiter.
Met een goed gevoel mogen we via de achterdeur, na een album te hebben gekocht, het pand verlaten. Aan de voordeur melden zich ondertussen de eerste bezoekers voor set twee.

Natuurlijk zien we er nog naar uit om de Amerikaanse setting van Freya te zien, maar Postma heeft met dit gelegenheidskwartet ook sterke mannen om zich heen verzameld en een bezetting die voor herhaling vatbaar is.

TINEKE POSTMA QUARTET SPEELT FREYA
Tineke Postma – altsaxofoon
Joris Roelofs – basklarinet
Clemens van der Feen – contrabas
Tristan Renfrow – drums

Paradox Tilburg (NL) 20 november 2020
Tekst en fotografie: Ella & Eddy Westveer