Van den Dungen Coltrane vertolker en verteller
Saxofonist, musicus, bandleider, producer, creatief directeur, schrijver en educator Ben van den Dungen was met een dubbele missie naar de Zeeuwse hoofdstad afgereisd. Al vroeg in de ochtend trad hij op uitnodiging van Stichting Home of Jazz & Blues aan voor het vormgeven aan een jazzsessie. Een tiental gevorderde en beginnende jazzmuzikanten kregen een Masterclass die zich richtte op de bouwstenen van de improvisatie met als doel twee werken van John Coltrane samen uit te voeren. Dat gebeurde voor publiek voorafgaande aan en als opwarmertje voor het concert van het Ben van den Dungen Quartet op uitnodiging van MuziekPodium Zeeland. En dat allemaal in de zeer goed gevulde foyer van de Middelburgse Stadsschouwburg.
Van den Dungen is een bevlogen verhalenverteller. Voor het programma van zijn kwartet heeft hij zich ondergedompeld in de muziek en het intense maar korte leven van John Coltrane.
TRANE
De nog steeds invloedrijke Coltrane stierf in 1967 op 40-jarige leeftijd en liet na een veel te korte carrière alsnog een rijk oeuvre na. Zijn voetsporen zijn nog steeds voelbaar in de jazz. Zijn lange geestdriftige solo’s met dat ongenadige geluid en die voelbare diepgang waren voor velen een spirituele ervaring. Zijn muziek vormt voor veel (vooral tenor-) saxofonisten verplichte kost en een ware inspiratie.
ROLLERIAANS
John Coltrane (1926) schreef enorm veel liedjes. De titels waren soms gewijd aan bekende of onbekende personen. Halverwege de jaren ’50 wisselde hij van job met de iets jongere tijdgenoot Sonny Rollins (1930) in het kwintet van Miles Davis (1926). Met uitzondering van een periode van ongeveer een jaar met drank- en drugsproblemen bleef Coltrane verbonden aan dit kwintet (later sextet) tot begin 1960. Deze middag werd er geopend met een ‘Rolleriaans’ nummer dat niet toevallig de titel Like Sonny draagt. Het kwartet heeft weinig tijd nodig om warm te spelen en draaide als een trein. Marius Beets speelde een fraaie solo en drummer Gijs Dijkhuizen hield de boel strak bij elkaar. Tijdens het mooie intro van het spiritueel klinkende Wise One viel het fraaie samenspel op tussen Van den Dungen en pianist Miguel Rodriguez die de piano bijna als een harp deed klinken. Daarna viel het slagwerk donderend in en werd het kwartet met contrabas compleet.
DE KAPPER
Op het album Coltrane Plays the Blues worden veel mensen vernoemd in de titels. Er is Blues to Elvin, Blues to Bechet, Blues to You, maar ook Mr. Day, Mr. Knight èn Mr. Syms. Die laatste blijkt volgens ingewijden zijn kapper geweest te zijn. Het nummer werd in 1960 in de Atlantic Studios in New York op sopraansaxofoon ingespeeld en in 2024 werd dat voorbeeld in Middelburg gevolgd.
BLUE NOTE
Coltrane maakte één plaat voor Blue Note; Blue Train. Aanvankelijk waren dat allen titelloze en best pittige nummers om te spelen. Ter plekke in de studio met de naamloze partituren op de lessenaar werden namen bedacht. Het nummer Moment’s Notice was zo een complex een titellos stuk. Van den Dungen wist vooraf niet zeker of ze op het Middelburgse podium in staat waren het op aanvaardbaar niveau te spelen. De proeve van de bekwaamheid werd feilloos doorstaan. Het concert werd afgesloten met Duke Ellington’s Angelica.
TREIN
Waar zouden we zijn zonder de trein? Deze mooie middag in de foyer van de Middelburgse Schouwburg werd beëindigd met de toegift Blue Train.
BEN VAN DEN DUNGEN QUARTET
Ben van den Dungen – tenor-, sopraansaxofoon
Miguel Rodriguez – piano
Gijs Dijkhuizen – drums
Marius Beets – contrabas
MuziekPodium Zeeland
Stadsschouwburg, Middelburg (NL)
11 februari 2024
Tekst en fotografie: Ella & Eddy Westveer