Van Kemenades krenten uit de pap

Stranger than Paranoia: Een onvergetelijke afsluiting van een tijdperk.

De vierde dag van het festival Stranger than Paranoia, inmiddels een begrip in de Nederlandse jazzscene, stond in het teken van afscheid. Dit jaar viert het festival zijn 32e editie, en het is tevens de laatste keer dat Paul van Kemenade als organisator de touwtjes in handen heeft. Na een carrière van bijna 50 jaar, kondigde Van Kemenade aan te stoppen met zowel zijn muzikale als organisatorische werkzaamheden. Het hele jaar ging al over afscheid nemen. Met deze editie van Stranger than Paranoia zet hij een punt achter een iconisch hoofdstuk in zijn loopbaan.

Openingsduo Van Kemenade met Busch

TILBURGS EERBETOON
De eerste twee festivaldagen vonden plaats in het Amsterdamse Bimhuis, maar voor de volgende vier dagen keerde het evenement terug naar vertrouwd terrein: Paradox in Tilburg. Op dag twee in Tilburg ontving Van Kemenade na de eerste set een voor hem verrassende bijzondere onderscheiding, de Gouden Erepenning van Tilburg, uitgereikt door de loco-burgemeester. Een verdiend eerbetoon, aangevraagd door het bestuur van zijn eigen Paul van Kemenade Foundation, voor zijn jarenlange bijdrage aan de stad en de jazzmuziek.
Het festivalprogramma, zoals altijd strak georganiseerd, bestond uit vier concerten per avond. Het publiek kreeg een zorgvuldig samengestelde line-up te zien, met musici en ensembles die Van Kemenade tijdens zijn lange carrière heeft ontmoet. Hij grapte zelf dat zijn “afscheidstournee” een marketingstunt was, waarmee hij vooral de muzikale krenten uit de pap plukt. Toch was de avond niet zonder uitdagingen: een praatgrage achtergrond in de zaal stoorde soms de intimiteit van de optredens, en tijdens het slotconcert zorgde een opgevoerd podiumvolume ervoor dat enkele bezoekers zelfs vroegtijdig vertrokken.

Vintskevich Kershaw Trio

HOOGTEPUNTEN
De avond opende met een intiem en indrukwekkend duo van pianist Stevko Busch en Paul van Kemenade op altsaxofoon. Hun set, gekenmerkt door originele composities, raakte meteen de juiste snaar. Het gevoelige openingsnummer Echoes #1, dat qua sfeer herinneringen opriep aan Sting’s Shape of My Heart, betoverde het publiek en zette de toon voor wat komen ging; een prachtige evenwichtige set!
Daarna volgde het trio van de Russische pianist Leonid Vintskevich, contrabassist Steve Kershaw en saxofonist Nick Vintskevich. Een persoonlijke noot was een compositie opgedragen aan Nick’s dochter, A Whole Charlotte Love, een titel met een knipoog naar Led Zeppelin. De warme band tussen vader en zoon Vintskevich was voelbaar in hun muziek, die een mooie balans vond tussen emotie en virtuositeit.

Reijseger en Bennink

VRIJ EN ONBEVANGEN
Het tweede duo van de avond, drummer Han Bennink en cellist Ernst Reijseger, bracht een geheel andere energie. Met vrije improvisaties, zang en Bennink’s minimalistische gebruik van een enkele snare-drum en af en toe cymbalen of wat voor handen was, was hun optreden scherp en verrassend. Humor en experiment gingen hand in hand, zoals alleen deze twee grootheden dat kunnen.

Han Bennink vrij en onbevangen met Ernst Reijseger

ENERGIEK
De afsluiter van de avond was het Leonid Shinkarenko Quintet uit Litouwen. Hun krachtige mix van jazzfusion en symfonische rock werd gedragen door Shinkarenko’s fretloze 6-snarige basgitaar. Hoewel het stevige groepsvolume indruk maakte, zorgde het er ook voor dat de blazers Vytautas Labutis en Valerijus Ramoshka moeite hadden om erbovenuit te komen. De bijdrage van toetsenist Andrius Savchenko en het stuwende drumwerk van Linas Buda maakte de act toch tot een energieke afsluiting van de avond, al werd het gebabbel aan de bar door sommige bezoekers als storend ervaren.

Het Litouwse Leonidas Šinkarenka Quintet

EINDE TIJDPERK
Met Stranger than Paranoia 2024 sluit Paul van Kemenade een indrukwekkend hoofdstuk af. Zijn woorden op zijn website vatten het gevoel perfect samen: “Het is mooi geweest.” Voor het publiek is het einde van dit festival onder zijn leiding ongetwijfeld een verlies, maar ook een herinnering aan zijn onschatbare bijdrage aan de muziek.
Het einde van een tijdperk mag dan naderen, maar met deze avond heeft Van Kemenade opnieuw bewezen waarom hij een icoon in de jazzwereld is.
Of gaan we hem nog gewoon regelmatig terugzien? Dat zou ook niemand verbazen!

STRANGER THAN PARANOIA
EDITIE 32
avond 4

DUO STEVKO BUSCH/PAUL VAN KEMENADE
Stevko Busch – piano
Paul van Kemenade – altsaxofoon

VINTSKEVICH KERSHAW TRIO
Leonid Vintskevich – piano
Steve Kershaw – contrabas
Nick Vintskevich – alt-, sopraansaxofoon

DUO HAN BENNINK/ERNST REIJSEGER
Han Bennink – drums, zang
Ernst Reijseger – cello, zang

LEONIDAS ŠINKARENKA QUINTET
Vytautas Labutis – sopraan-, altsaxofoon
Valerijus Ramoshka – trompet
Linas Buda – drums
Andrius Savchenko – piano, toetsen
Leonid Shinkarenko – fretloze 6-snarige basgitaar

Paradox Tilburg (NL)
22 december 2024
Tekst en fotografie: Ella & Eddy Westveer

PAULVANKEMENADE.COM

PARADOX.NL