Vier baritons met negen Beaufort
Dicht aan de kust in Schouwen-Duiveland bevindt zich het epicentrum van de Muzikale Fietstocht 2024. Het is de 8e keer inmiddels dat MuziekPodium Zeeland dit evenement organiseert.
Deze keer vanuit het in de winter zo rustige, maar in de zomer (nou ja zomer) drukke kustplaatsje Burgh-Haamstede aan de noordzijde van de imposante Stormvloedkering. Onderweg met de auto ’s-morgens vroeg werden we lastiggevallen door een gigantische stortbui die de ruitenwissers nauwelijks aankonden, en opgeschrikt door een waarschuwing van het KNMI voor code geel als gevolg van aangekondigde enorme windstoten in deze regio. Daardoor werden we niet direct optimistisch gestemd voor het verloop van de fietstocht deze zaterdag.
“Low Tide Still Here” van Tanja Smeets te zien in De Bewaerschole
KLEUTERSCHOOL
Eenmaal aangekomen bij De Bewaerschole, een karakteristiek historisch gebouw uit 1874 dat vroeger dienstdeed als kleuterschool, waren de donderwolken hard weggewaaid en scheen de zon volop. En de deelnemers, ongeveer 70 in getal, dromden samen onder de grote oude kastanjeboom naast het kleurrijk ingezaaide bloemenveld om hun inschrijving te verzilveren in ruil voor een routekaart.
Sinds 1956 hield hier de kleuterschool op te bestaan en kreeg allerlei uiteenlopende functies, maar sinds 1975 is het een tentoonstellingsruimte voor experimentele en actuele kunst. Buiten zijn al talrijke kunstobjecten te ontwaren. Binnen is er een expositie van Tanja Smeets die past binnen het thema van dit jaar ‘Nomadisch leven, zwerven in tijden van overpopulatie’. Smeets raakte geïnspireerd door een bezoek aan het NIOZ, (Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee), het nationale oceanografische instituut en het Nederlandse expertisecentrum voor oceaan, zee en kust. Vooral het onderwaterlandschap dat bij eb soms enkele uren zichtbaar is, maakte haar bevlogen om met allerlei verrassend materialen een tijdelijk imaginair onderwaterlandschap in de galerie te bouwen. De vloer was omgetoverd tot een verwonderend zeebodemlandschap; “Low Tide Still Here”. Gratis toegankelijk, maar helaas nog slechts te zien tot 14 juli. Wel een aanrader!
SCHILDERIJEN
We kwamen natuurlijk voor muziek van The Four Baritones, maar de combinatie van factoren levert meer op dan de som der delen. Binnen dus geen schilderijen aan de muur, maar buiten klonken bewerkingen van één van de Promenades en The Old Castle uit het beroemdste werk van Modest Mussorgsky. Een toepasselijke opening. Wel een beetje braaf, maar het spannendere werk werd tot later bewaard, volgens Jan Menu. De heren spelen volledig akoestisch, wat normaalgesproken geen probleem moet zijn, ofschoon de op de wind wiegende boom en het langsrazende zaterdagochtend verkeer wel ruis oplevert. Maar op de eerste rij heb je daar minder last van. Van de eerste versie van de meer dan 20 jaar geleden vier baritons is in Nederland eigenlijk alleen Ties Mellema nog over. Nu worden theoretisch Ties Mellema, Jan Menu, Nils van Haften en Niels Bijl tot de harde kern gerekend. De laatste verhuisde naar Australië dus komt niet over voor een concertje in Haamstede. Voor een vierde man of vrouw wordt gepunt uit een aanzienlijke pool met internationale baritonspelers. De Duitse Kirstin Niederstraßer moest helaas op het laatst verstek laten gaan en de in Tilburg gevestigde Portugese Nuno Silva viel in. En daarmee was ook de balans twee klassieke musici versus twee jazzcats weer hersteld. En het fabeltje dat klassieke muzikanten niet los konden gaan werd ontkracht door een virtuoos en ritmisch duo-samenspel van Mellema en Silva. Na een set van een half uur was het tijd voor de eerste fietsetappe.
El Cant Dels Ocells
Solo Ties Mellema
TRAVALJE
In een lang lint vertrokken de fietsers en e-bikers vanaf Burgh-Haamstede richting Ellemeet. Via een prachtige vaak beschutte route via deels onverharde wegen en de stevige wind in de rug gingen die elf kilometers met twee vingers in de neus. Op het pittoreske pleintje in de Dorpsstraat bij de galerie van Marie José Robben en precies voor de travalje van ‘De Smidse’ stonden de muzieklessenaars al gereed. Een beschut plekje waar gestart werd met het lieflijke Catalaanse kerstliedje El Cant Dels Ocells (het liedje van de vogels) dat uitgroeide tot een internationaal vredeslied. Dit zal later herhaald worden, waarbij eenieder zijn eigen solo inbrengt. Mellema neemt het voortouw.
Van Bach tot Herman van Keeken
VAN BACH TOT JAZZ
Het repertoire van het kwartet is breed. Van Bach via Scriabin naar jazz, maar zelfs Nederlandstalige smartlappen worden niet geschuwd. Dat een beetje truttige liedjes ook naar een ander niveau kunnen worden getild door er een flinke draai en instrumentatie aan te geven en vooral de tekst weg te laten bewees Pappie Loop Toch Niet Zo Snel van Menu’s Dutch Songbook album. Het vervolg van de fietstocht moest ons brengen naar de Plompe Toren voor het lunchconcert. Slechts negen kilometer verder richting het zuidwesten. En juist vanaf die kant kwam ook de wind. Die inmiddels was aangewakkerd tot windkracht 9. Die plompe 23 meter hoge toren aan de Oosterscheldedijk markeert het welvarend dorp Koudekerke dat in de vijftiende eeuw drie kilometer verderop lag. Tussen 1475 en 1650 verdwenen hier veertien dorpen. De kerktoren bleef staan als baken voor het drukke scheepsverkeer toen. En vandaag konden de baritons er een paar nummers spelen vanuit de toren. En daarvan was niet veel te horen in de bulderende storm.
De baritons speelden in de toren
PLAN B
Onze lunch waaide bijna uit het mandje en de vier mannen die in het hart van de toren de baritonsaxofoon bespeelden hebben daar hopelijk zelf veel vreugde uitgehaald. Maar het publiek kreeg daar weinig van mee. Het ging vanaf nu meer om overleven! De organisatie begreep wel dat de volgende speelplek De Punt op Westenschouwen een leuke plek was om te worden gezandstraald, maar niet zo fijn voor de instrumenten en het publiek en bovendien compleet zinloos om daar naar akoestische muziek te gaan luisteren. Daarnaast ging het steeds meer op de kampioenschappen tegen de wind in fietsen lijken. Besloten werd om de laatste twee sets op het beoogde eindpunt (en ook startpunt) te doen. Dat was minder dan vijf kilometer fietsen en daar kon iedereen nog even lekker uitwaaien terwijl de muzikanten probeerden andere geluiden te maken…..
Vlak nadat Play That Funky Music als toegift had geklonken begon het te regenen.
Het slotconcert voor de Bewaerschole in Burgh-Haamstede
MOEDER JAZZFIETS
Wie fietsen leuk vindt en bovendien van spannende jazz houdt, kan dit jaar nog één keer naar de moeder van het jazzfietsen gaan. Die woont sinds 1987 in de provincie Groningen. Ze waart vooral rond in het Reitdiepdal tussen. En daar waait en regent het ook heel vaak, maar de concerten zijn (bijna) allemaal binnen in veel prachtige kerkjes en monumentale boerderijen. Daar spelen bijna 30 ensembles op ongeveer evenveel plaatsen. De Zomer Jazz Fiets Tour (ZJFT) is altijd de laatste zaterdag van augustus en wordt nog één keer gehouden. Haast je als je kaartjes wilt!
THE FOUR BARITONES
Ties Mellema – baritonsaxofoon
Jan Menu – baritonsaxofoon
Nils van Haften – baritonsaxofoon
Nuno Silva – baritonsaxofoon
MuziekPodium Zeeland
Muzikale Fietstocht 2024
Haamstede – Ellemeet – Plompe Toren – Haamstede
6 juli 2024
Tekst en fotografie: Ella & Eddy Westveer
