Irini Konstantinidi heeft niets te verliezen
EN / NL
Binnenkort komt het debuutalbum uit van Irini Konstantinidi. De in Athene residerende jazzvocaliste ging niet over één nacht ijs. Ze werkte al enige tijd als jazzvocaliste, maar besloot eerst nog even haar Masters Jazz Vocals te halen in Den Haag. Nu ze die heeft afgerond is de tijd rijp voor haar Deluxe DigiPack eersteling Nothing To Lose. De releasedatum is 2 april 2021.
JAZZRADAR sprak met haar.
“This album is really good – tunes are nice, the band sounds great, Irini is very relaxed. This music deserves to be heard”! Dat zijn de lovende woorden van David Liebman over Irini Konstantinidi’s debuutplaat dat op 2 april 2021 wordt gereleased.
Hoe liep je tegen Liebman aan?
Na een decennium als jazzvocaliste te hebben gewerkt in mijn geboorteplaats Athene, Griekenland, besloot ik mijn langverwachte droom te vervullen om mijn masterstudies in Nederland te doen. In 2016 werd ik toegelaten tot het Koninklijk Conservatorium in Den Haag als masterstudent Jazz Vocals en verhuisde ik naar Nederland. Ik had het geluk geweldige docenten te hebben en een van hen, de bekende Nederlandse jazzdrummer Eric Ineke, stelde me voor aan Dave Liebman.
Ik interviewde hem voor mijn masterscriptie en sindsdien houden we contact. Hij plaatste dit interview zelfs op zijn eigen website! Liebman is een jazzlegende die genereus zijn feedback geeft met passie voor muziek en de evolutie van jazzeducatie.
Het album heet Nothing To Lose. Wat een beetje klinkt als “alles of niets”, of “nu of nooit”. Die titel klinkt nogal desperaat terwijl de titelsong – eigen compositie en tekst – juist opgewekt en hoopvol aanvoelt.
Hoe zit dat? Hoe erg is het? Ben je wanhopig? Wat wil je vertellen met het album?
Hahaha! Nee hoor, helemaal niet wanhopig. Juist het tegenovergestelde! Vanuit mijn oogpunt symboliseert de titel “Niets te verliezen” de vrijheid om zonder angst of aarzeling te kiezen wat goed voelt. Het vrolijke inleidende patroon kwam in me op tijdens een wandeling onder de zomerzon van Athene, net voordat ik naar Nederland verhuisde voor mijn masterstudie. Ik was blij en tevreden met mijn beslissing om naar een ander land te verhuizen en mijn droom te vervullen. Een droom van reizen en wonen in het buitenland die ik had sinds 2006 toen ik mijn jazzstudies in Athene afrondde. Maar je weet hoe het is … je begint te werken, muziek te spelen, je te vestigen in de scene, les te geven en plotseling zijn er 10 jaar verstreken. Maar de droom brandde nog steeds als een klein vlammetje. In de zomer van 2016 was ik verheugd met mijn beslissing om een pauze te nemen van de carrière die ik al in Athene had opgebouwd en helemaal opnieuw te beginnen in een nieuwe stad. Een nieuwe start en uitdagingen, studies afronden met een masterdiploma en mijn horizon en netwerk in de jazzindustrie uitbreiden. Ik had niets te verliezen! Zoals ik in de tekst van dit liedje zeg, is het leven een reis, waarom zou je geen ritje maken?
Van het nieuwe album met tien songs zijn er vijf volledig van de hand van Konstantinidi. Behalve het slotnummer Smile is ze verantwoordelijk voor de teksten. De teksten lijken autobiografisch en een weergave van persoonlijke gebeurtenissen en ervaringen.
Wat is een concrete ervaring vertaald in een tekst?
Hoe krijgt dat vorm en waar of hoe ontstaat een melodie?
Goede vraag. Ik veronderstel dat wanneer tekstschrijvers schrijven, ze bewust of onbewust willen praten over iets dat een soort van invloed op hen heeft gehad. In mijn geval schrijf ik altijd teksten die te maken hebben met ervaringen van mij die een grote impact hebben gehad, die het waard zijn om te worden omgezet in een liedje. Ik probeer elk positief of negatief gevoel of ervaring te vertalen in woorden. Gedachten, ideeën, emoties of gewoon filosofische vragen over hoe ik een zinvol leven kan bereiken. Tot op heden schrijf ik altijd eerst de melodie en de teksten komen later om het verhaal van het nummer te vertellen.
Dus als ik me bijvoorbeeld energiek en optimistisch voel, stel ik me voor hoe ik wil dat mijn leven er uitziet en dan schrijf ik er een lied over. Dat is waar mijn nummer “Spicy life” over gaat! De melodie komt altijd op de eerste plaats en het is een weerspiegeling van mijn humeur. Ik heb het oorspronkelijke muzikale idee op mijn telefoon opgenomen, om het niet te vergeten, en later ontwikkelde ik de melodie, terwijl ik ideeën uitprobeerde op de piano. De teksten komen aan het einde van het proces en ze maken net het verhaal af dat de melodie insinueert of heel duidelijk demonstreert!
Vier composities op het album zijn van componist en multi-instrumentalist Roman Gomez. Gomez speelt op twee nummers piano en op één bandoneon.
Gomez komt uit Argentinië. Hoe kwam hij op jouw pad?
Ik ontmoette Roman in 2014 tijdens een concert in Athene waar hij muziek speelde met een zanger-vriend van mij. Hij woonde al enkele jaren in Athene en sprak al heel goed Grieks! Hij is een fantastische componist en multi-instrumentalist, hij speelt piano, gitaar en bandoneon! Zijn composities zijn een prachtige mix van zijn Argentijnse roots samen met Braziliaanse muziek met een duidelijke invloed van klassieke muziek en jazz. Hij was erg enthousiast over mijn teksten en zang van zijn composities, dus werd ik onmiddellijk blootgesteld aan zijn enorme collectie van werk omdat ik vrij was om de stukken te kiezen die mij aanspraken. De teksten die ik voor zijn melodieën schreef, zijn geschreven in 2015, vlak voordat ik naar Nederland verhuisde. Ik was blij om deze nummers samen met de meeste van mijn eigen liedjes uit te voeren tijdens mijn laatste masterrecital aan het Koninklijk Conservatorium in Μei 2018 en tijdens het “Summertime Festival” in de zomer van 2018 op de Grote Markt in Den Haag! Dit was een zeer geslaagd en gezellig evenement! De nummers waren al begonnen hun definitieve vorm aan te nemen, maar ze moesten nog twee jaar wachten voordat ik ze officieel in de studio mocht opnemen voor mijn huidige albumrelease.
Irini Konstatinidi woonde van 2016 tot 2020 in Nederland. Ze deed haar Master in Jazz Vocals aan het Koninklijk Conservatorium van Den Haag. En ze spreekt goed Nederlands.
Hoe kwam je in Nederland terecht en waarom werd het Den Haag? En wie waren daar je inspirators?
Zoals ik al eerder zei, was het een droom van mij om in Nederland te wonen en studeren. Toen ik in 2006 mijn jazzstudies in Athene afmaakte, had ik veel vrienden-muzikanten die hun studie al begonnen of bijna hadden afgerond aan de Conservatoria van Amsterdam en Den Haag. Ik was daarheen gereisd om ze te bezoeken en ik was onder de indruk hoe goed deze scholen waren georganiseerd. Dus toen de tijd er rijp voor was (tien jaar later!) en al als jazzvocaliste en jazz-zangleraar in Athene te hebben gewerkt, besloot ik een pauze te nemen en naar Den Haag te verhuizen. Tijdens een van mijn eerdere bezoeken aan de stad had ik al kennis gemaakt met een van de jazzvocals docenten Anka Koziel en het toenmalige hoofd van de Jazz afdeling van het Koninklijk Conservatorium Wouter Turkenburg. Omdat ik veel ouder was dan de gemiddelde studenten en al een aantal jaren een professionele jazzcarrière had, had ik veel geluk dat ik in 2016 van harte werd toegelaten tot het Masters in Jazz-curriculum, dat ik twee jaar later in 2018 afrondde. Ik heb mijn onderzoek gedaan naar “Jazz Phrasing and Interplay en hoe frasering het instrument kan zijn van de vocalist om het samenspel binnen een jazzcombo te stimuleren”, ik heb meerdere docenten gehad, zelfs met andere instrumenten dan zang waar ik heb mijn kennis verbreed heb door te leren van vele inspirerende docenten, zoals de veelgeprezen Amerikaanse saxofonist John Ruocco en bekende Nederlandse jazzmuzikanten zoals drummer Eric Ineke en trompettist Jarmo Hoogendijk. Eric stelde me voor aan Dave Liebman, zoals ik al eerder zei, en ik maakte ook contact via skype met de bekende Nederlandse bassist en auteur Hein van de Geyn. Eric en Hein werden ook door mij geïnterviewd voor deze masterscriptie samen met David Liebman en je kunt de interviews van deze geweldige jazzlegendes lezen / beluisteren op de Jazz Blog van mijn website.
Op je album is een gastrol weggelegd voor Hermine Deurloo (docent mondharmonica Codarts). Hoe verliep die samenwerking en hoe kwam die tot stand?
Hermine is een geweldige muzikant en een heel lief en genereus persoon. De manier waarop we met elkaar in contact kwamen is erg interessant en bewijst wanneer iemand echt iets wilt, ze hemel en aarde kunnen verplaatsen om het te bereiken! Ik zal het meteen uitleggen! Voor dit piano-stem duet van Roman Gomez met de titel “Ongebruikelijke romantiek”, dacht ik erover om een solist uit te nodigen om als gast te komen spelen, maar ik wist nog niet welk instrument zou passen bij het geluid en de sfeer van het nummer. Toen ik op een gegeven moment naar de geweldige muziek van Toots Thielemans luisterde, wist ik het direct! Ik had dat zoete en nostalgische geluid van een chromatische mondharmonica nodig om de sfeer van dit ietwat melancholische liefdeslied compleet te maken. Er zijn niet veel mondharmonicaspelers in de buurt, dus mijn partner die Nederlands is en een jazzliefhebber (godzijdank!) legde het eerste contact met Hermine per e-mail en stuurde haar de ruwe mix van de opname van dit nummer, waarin de situatie werd uitgelegd! Hermine reageerde heel snel en stemde er meteen mee in om haar mondharmonica-solopartij voor dit nummer op te nemen! Dit was natuurlijk een geweldige verrassing en een ongelooflijk “geschenk” van mijn Nederlander, aangezien ik nog niet op de hoogte van zijn plan was! Toen hij me het goede nieuws vertelde, nam ik onmiddellijk contact op met Hermine via e-mail om haar te bedanken en verder te praten over de muzikale en technische details hoe ik me het nummer had voorgesteld. We waren natuurlijk in Athene en zij was in Amsterdam, dus nam ze eigenlijk zelf op, luisterend naar de ruwe mix van mijn studio-opname. Maar dit is vrij gebruikelijk als muzikanten van over de hele wereld willen samenwerken en vooral in deze tijden van sociale afstandsmaatregelen en reisbeperkingen. Het belangrijkste is dat een muzikant als Hermine Deurloo mij leerde kennen, mijn zang waardeerde en dat we nu verbonden zijn, omdat we een meer persoonlijke communicatie hebben opgebouwd ook al was ze van ver weg. Zo bouw je langzaamaan een heel goed en effectief netwerk op. Wij zijn allemaal muzikanten die in deze moeilijke tijden niet in staat zijn om om te treden en hiermee troost vinden in het onderhouden van contact en het uitwisselen van ideeën, muziek, enz. Ik heb bijvoorbeeld ook nog steeds contact via e-mail met Sheila Jordan nadat ik haar in 2004 heb ontmoet in een Masterclass die ze gaf in Athene toen ze een aantal concerten had bezocht! Ze is altijd heel lief en ondersteunend, ze geeft me haar feedback over mijn muziek en zang elke keer als ik haar iets van mij stuur! Ze vertelde me al dat ze “Nothing to Lose” geweldig vond en mijn zang mooi en oprecht. Ik kan niet wachten om binnenkort nog meer feedback van haar te ontvangen!
Vaak zie je dat conservatoriumstudenten samen een bandje vormen en (in dit geval) in Nederland blijven. Na je studie in Den Haag keerde je terug naar Athene. Daar maakte je met Griekse muzikanten de plaat. Hoe zit dat? Kent Athene, Griekenland een stevige jazzscene?
Zoals ik al eerder zei, werkte ik al al als jazzvocalist en docent voordat ik naar Den Haag verhuisde, dus mijn netwerk in Athene had een sterke basis met een aantal vaste samenwerkingen met muzikanten en bands. Omdat ik al professionele ervaring had, was er niet een grote behoefte om elk optreden dat ik kon krijgen aan te nemen en te worden blootgesteld aan publiek. In Nederland speelde ik vaak samen muzikanten van over de hele wereld die wat dichter bij mijn leeftijd lagen en al een aantal jaren voor mij hier woonden. Ik kreeg de kans om te spelen in theaters, kleinere jazzclubs en op privéfeesten zoals enkele recepties in Kasteel de Wittenburg in Den Haag. Ik was vereerd en blij om te zingen op het besloten verrassingsfeestje voor een aftredend lid van het Nationaal Danstheater! Het was een prachtig feest met veel jazz live muziek van de band die ik speciaal voor de gelegenheid heb gevormd en fantastische NDT dansers, genietend van de feestelijke middag!
Maar afgezien van alle mooi ervaringen van het ontmoeten en spelen met al deze geweldige internationale muzikanten begon het warmere en zonniger klimaat van Athene me terug te roepen. En toen de Covid-crisis begon en de eerste lockdown werd opgelegd in maart 2020 begon ik me ongemakkelijk te voelen. Op dat moment schreef ik de teksten voor nog een van Roman’s composities en noemde die “Homeward Bound”. Het spreekt over mijn wens om naar huis terug te keren. En daarom koos ik ervoor om het aan het einde van het album te plaatsen.
Dus gezien de moeilijke omstandigheden in deze ongekende situatie, hebben mijn partner en ik besloten om naar Athene te verhuizen en hier zijn we dan sinds de zomer van 2020! Ondanks de beperkingen van de pandemie, slaagde ik erin de muzikanten te verzamelen die goed bij mijn muziek zouden passen en we zaten begin November in de geweldige Sierra Studio in Athene om het album op te nemen, net voordat de tweede zeer lange lockdown werd opgelegd. En om eindelijk je vraag te beantwoorden … ja, Griekenland heeft een constant groeiende jazzscene en muzikanten die zeer getalenteerd zijn. Het publiek is niet zo groot als we zouden willen, maar dat is nog een reden waarom ik terug wilde komen. Ik geloof dat ik in mijn land nog veel meer te bieden heb door mijn kennis en ervaring in het jazzonderwijs en door met mijn muziek het jazzpubliek te helpen uitbreiden. Er zijn hier veel mensen zoals muzikanten, journalisten en andere leden van de muziekindustrie met dezelfde visie. Velen van hen hadden ook in Nederland gestudeerd en hebben ook een groot netwerk. We zijn dus optimistisch dat we het kunnen realiseren! Jazz is een universele gemeenschap en het gesprek moet wereldwijd open en non-stop zijn.
Je kennis van het Nederlands is (nog) erg goed. Je lijkt er nog op te oefenen…..
Zien we je nog terug in Nederland?
Natuurlijk!!! Zodra de reisbeperkingen lichter worden, ben ik van plan heel vaak naar Nederland te gaan! Ik heb daar vrienden en de familie van mijn partner natuurlijk, dus Nederland is als mijn tweede thuis! Ik onderhoud ook goed doorlopend contact met mijn docenten van het Koninklijk Conservatorium en in het bijzonder drummer Eric Ineke, evenals het nieuwe hoofd van de jazzafdeling, zangeres Susanne Abbuehl die uitstekend werk levert in haar nieuwe en veeleisende rol! Ik wil ze allemaal ontmoeten wanneer ik Den Haag bezoek en de kans krijgen om ook het nieuwe geweldige gebouw van het Koninklijk Conservatorium te bewonderen dat hopelijk binnenkort klaar is! Wat mijn Nederlands betreft moet ik toegeven dat ik veel beter ben in het geschreven woord dan in het spreken, dus ik hoop als we elkaar spreken, je in het belang van ons gesprek naar het Engels overschakelt!
In Game for Two zing je over de regels die gelden. Welke regels zijn er voor jou van toepassing als het om muziek gaat?
Muziek is voor mij een godin en de absolute leider. Als muziek iets nodig heeft, zoals een bepaald arrangement, een bepaald instrument, een verandering in dynamiek, of op een gegeven moment meer ruimte … probeer ik mijn ‘oren’ open te houden om te horen wat dat iets eigenlijk is. Wat ik het meest verafschuw, is dat wanneer mensen muziek ‘gebruiken’ om hun ego te promoten en ze de muziek vinden als een manier om hun narcistische persoonlijkheden te projecteren of zelfs mogelijke minderwaardigheidscomplexen te bedekken. Wanneer een muzikant bijvoorbeeld zo’n “slecht gebruik” van de muziek maakt, lijkt het er soms op dat hij meer geeft om zijn eigen imago en presentatie dan om de trouwe “dienaar” van de muziek te zijn. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer men een enorme solo speelt zonder rekening te houden met de vraag of de muziekstroom op dat specifieke moment echt zo’n benadering nodig heeft. Het is natuurlijk wenselijk dat muzikanten zich volledig uitdrukken tijdens het spelen van muziek, vooral in een liveshow, maar er is een dunne lijn tussen “de magie van het moment” en een volledige onthechting van de algehele muzikale praktijk. We spelen meestal met andere muzikanten die de groep vormen, dus we moeten echt in gedachten houden dat het muzikale gesprek dat (hopelijk) plaatsvindt, deze collectieve artistieke activiteit moet verrijken en natuurlijk de muziek en het subtiele doel ervan moet vervullen. Het doel van de muziek is om ons emotioneel te raken, op welke manier dan ook. Een droge “show-off” die technische virtuositeit demonstreert, biedt bijvoorbeeld heel weinig plezier aan een mens die een krachtige muzikale ervaring wil beleven en sommige emoties naar binnen wil laten bewegen in plaats van intellectueel de omvang van de technische capaciteiten van de muzikant te tellen. Dus mijn grootste regel in muziek is dat wanneer ik muziek speel of luister, er iets in mij moet bewegen, emotie moet worden opgewekt, de waarheid moet worden verteld. Als ik naar iets afstandelijks en onvruchtbaars luister met de enige bedoeling om oppervlakkige “Wauw” -reacties uit te lokken, is verveling de enige emotie die in mij opkomt vrees ik.
Muziek heeft een magische manier om onze ziel te laten spreken en muzikanten zouden er alleen voor moeten zorgen dat deze getoond word zoals die werkelijk is, naakt en oprecht. Het is een act die veel moed en zelfobservatie vereist, maar wie zei dat muziek maken gemakkelijk is?
In Waltz of Broken Dreams zing je dat je hart openstaat voor nieuwe dromen. Welke muzikale dromen heb je?
Nou, ik vermoed dat ik niet erg origineel zal zijn in dit antwoord aangezien ik denk dat de droom van elke muzikant wel is om de kans te krijgen om wat muziek te spelen met zijn/haar muzikale helden en deze te ontmoeten! Dus voor mij zijn muzikanten die een grote inspiratie en invloed hebben (hoewel niet duidelijk weerspiegeld in mijn muziek) Wayne Shorter en zijn geweldige trio met Danilo Perez, John Patitucci en Brian Blade. Het is algemeen bekend dat Wayne Shorter een van de meest innovatieve en invloedrijke jazzmuzikanten aller tijden is. Wat ik zo leuk vind aan zijn muziek sinds zijn opnames met Miles Davis ’tweede grote kwartet met Herbie Hancock, Ron Carter en Tony Williams, is hoe hij waarde hecht aan melodie. Miles Davis ook … Ik ben echt onder de indruk als ik naar dit geweldige kwintet luister, vooral in de video’s van liveoptredens in de jaren 60 en hoe ze alle vijf met elkaar samenwerkten als eenheid. Dit is naar mijn mening de belichaming van muziek als de enige echte Muse voor de muzikanten op het podium! In Wayne’s recentere opnames zoals “Beyond the sound barrier”, kan ik niet anders dan het gesprek bewonderen van de instrumenten die dat nieuwe geluid met zo’n innovatieve benadering tot stand brengen! En ik had het geluk om Wayne Shorter en zijn nieuwste trio (Perez, Patitucci, Blade) 10 jaar geleden in Athene te zien. Dit was een ervaring die ik nooit zal vergeten! Ik hoop dat ik in de nabije toekomst een aantal van mijn favoriete Wayne Shorter-composities mag opnemen met de teksten die ik speciaal voor deze stukken heb geschreven.
Een andere droom die je zou kunnen zeggen is een beetje realistischer. (hahaha) Namelijk dat ik altijd inspiratie wil hebben om muziek te maken en dit graag met getalenteerde muzikanten wil doen. Ik ben dankbaar dat ik dit gevoel van voldoening heb ervaren tijdens het opnemen van mijn album “Niets te verliezen”. En last but not least, een droom of een soort ambitie van mij is om bij te dragen aan de uitbreiding van de jazzmuziek en de grotere bekendheid ervan bij een steeds groeiend publiek wereldwijd en vooral in mijn land Griekenland, waar jazz nog zeker kan winnen aan populariteit.
EN / NL
Interview: Eddy Westveer
