Les in jazz met Vera Vingerhoeds
Vera Vingerhoeds heeft tientallen jaren ervaring als programmeur, radiomaker, presentator, interviewer, organisator, musicus/componist, kenner van het jazzveld en het Nederlandse cultuurpolitieke veld. Ze heeft een enorme en brede expertise opgebouwd. Op dit moment is zij vooral werkzaam als docent, jazzblogger en presentator bij jazz events. Sinds 2016 geeft ze LES in JAZZ, JAZZRADAR voelde haar aan de tand over dit fenomeen.
Je geeft sinds enkele jaren ‘Les in Jazz’. Hoe werkt dat ongeveer?
Ik geef twee verschillende series Les in Jazz. Met de eerste serie ben ik een jaar of vier geleden begonnen toen iemand me vertelde dat hij behoefte had aan wat meer inzicht in wat jazzmusici nou precies op het podium doen, waar ze mee bezig zijn. Waarom spelen ze wat ze spelen? Dat was voor mij aanleiding om daar zelf ook eens over na te denken. Hoe kun je meer begrip krijgen van wat je hoort als je naar jazz luistert? Voor die eerste Les in Jazz heb ik zes verschillende muzikale invalshoeken genomen om naar aanleiding daarvan muziek te luisteren (en vooral ook zien, want ik werk voornamelijk met video’s) en te bespreken. Het gaat over Melodie, Ritme, Akkoorden & Rolverdeling, Solo en Opbouw en Vrije Improvisatie. De 6e les gaat over verschillende jazzstijlen. Omdat ik in die les over jazzstijlen eigenlijk altijd tijd te kort kwam om alles te laten horen wat ik wilde, is er een tweede cursus gekomen: Les in Jazz De Stijlen. Dat zijn vier lessen over meer dan 20 stijlen en substijlen in jazz & geïmproviseerde muziek van 1900 tot nu. Van worksongs uit 1900 via blues, swing, bebop, hardbop, free jazz, postbop, neobop, en nog het een en ander tot aan de post genre-jazz van vandaag. Ook weer met video’s.
Wat voor mensen komen op die cursus af en wat steken ze op?
Er zijn een paar dingen die ik steeds terug hoor van deelnemers: ze vinden het leuk, interessant en (zelfs) gezellig! Ze zijn blij dat ze allerlei nieuwe muziek en musici hebben leren kennen. Ze zeggen dat ze beter hebben leren luisteren, dat ze nu méér kunnen onderscheiden in de muziek. En ook, dat ze geleerd hebben om niet metéén een oordeel te hebben. Muziek kan ook spannend of interessant zijn, zonder dat je het persé mooi hoeft te vinden of zonder dat het jouw smaak is.
De leeftijd van de deelnemers ligt tussen de 25 en 75, bijna evenveel vrouwen als mannen. Vrijwel altijd mensen die al eerder met jazz bezig zijn geweest, als luisteraar of als speler van een instrument. Maar af en toe zitten er ook mensen tussen voor wie alles helemaal nieuw is!
De Nederlandse jazzpodia zullen ook wel blij zijn met het aanbod van de jazzcolleges? Weten ze je te vinden?
In totaal heb ik nu 9 keer een cursus gegeven, in het najaar volgt de 10e. Op deze podia: LantarenVenster Rotterdam, Bimhuis Amsterdam, TivoliVredenburg Utrecht en Paradox/Bibliotheek Tilburg. Alle vier podia die in hun aanbod ‘Educatie’ en verdieping belangrijk vinden. Ook natuurlijk omdat ze hopen met zoiets meer en nieuw publiek te kunnen trekken. En daar is het mij uiteraard ook om te doen.
Er is inmiddels ook een ‘Les in Jazz De Stijlen’. Is dat een vervolgcursus?
Wel en niet. Je kunt die lessen ook heel goed volgen als je de eerste cursus niet hebt gedaan. Maar als je die wèl hebt meegemaakt, heb je al wat meer inzicht in de muzikale aanpak van musici in verschillende jazzstromingen. Beide cursussen zijn hoe dan ook toegankelijk genoeg voor iedereen die met interesse binnenkomt.
Hoe zie je de ontwikkeling van nieuwe stromingen in de jazz?
Heel positief! Zoals ik in mijn tweede cursus betoog: jazz staat nooit stil! In de urban jazz van vandaag zit alles uit de voorgaande 100 jaar en daar worden weer nieuwe combinaties van gemaakt, met elektronische muziek, met hedendaagse, met hiphop of spoken word. En improviseren blijft binnen al die stromingen een belangrijk kernpunt; dat maakt jazz tot wat het is, namelijk een hele persoonlijke muziekvorm, waarin musici spelen ‘in het moment’, zoals dat heet.
Staan er nog cursusdata gepland?
De volgende editie vindt plaats in de LocHal in Tilburg vanaf maandag 30 september 2019. (tickets via Paradox). In het vroege voorjaar van 2020 worden er zowel in het Bimhuis in Amsterdam als in LantarenVenster in Rotterdam ook weer cursussen gepland.
Tekst: Eddy Westveer
