Sterke Vrouwen Monica Akihary
s t e r k e v r o u w e n
s t e r k e v r o u w e n
Monica Akihary
Geboorteplaats?
Lunteren
Mijn ouders zijn in 1950 naar Nederland gekomen en via kamp Amersfoort, kamp Coehoorn (Muiderberg) en Kamp de Bruinhorst (Ederveen) in Lunteren terechtgekomen.
Kleur ogen?
Donkerbruin met een heel klein dun randje blauw dat af en toe tevoorschijn komt.
Sterrenbeeld?
Schorpioen
Wie?
De Moluks-Nederlandse vocalist Monica Akihary. Sinds 25 jaar vormt zij een duo met componist-gitarist Niels Brouwer onder de naam Boi Akih.
Op vrijdag 23 juni 2023 werd door het Fonds Podiumkunsten bekendgemaakt dat zij de Boy Edgar Prijs 2023 is toegekend. Volgens het juryrapport is Akihary een musicus die al jaren gestaag bouwt aan een opwindend oeuvre en daarin optrekt met vele muzikale partners. Ze zoekt actief het avontuur op in deze – vaak gedurfde – samenwerkingen en stopt niet daar waar het schuurt. Met haar eigen koers die ze steeds verlegt, verrast ze musici en publiek. Ze is niet alleen te zien op de belangrijkste Nederlandse jazzpodia en -festivals, maar ze weet zich ook internationaal te profileren. Tijdens liveoptredens maakt ze diepe indruk als improvisator en verhalenverteller.
De eerste muziek?
Ik denk dat ik een jaar of vijf- zes was toen ik het stuk van Neil Young, ‘Ohio’ driestemmig met mijn broer en zussen zong. Ik ben opgegroeid in een Molukse gemeenschap waar men in de Molukse kerk altijd meerstemmig zingt. Als kind nam ik dat meteen over. Sommige tantes in de kerk konden heel mooi zingen. echte sopranen. En een aantal ooms konden mooie baspartijen zingen. Als kind groei je dus op met die meerstemmige zang. De psalmen en gezangen werden in het Maleis gezongen. En op bruiloften en bij ceremonies werden traditionele Molukse lagu lagu liedjes gezongen.
Waarom jazz?
Rond mijn dertigste besloot ik van zingen mijn professie te maken. Op dat moment begon ik een repertoire op te bouwen. Jazz is zo interessant, samen met Niels zochten we uit hoe ik in de stukken (jazz standards) iets van mezelf kon toevoegen. Als beeldend kunstenaar ben ik gewend om de eigen ideeën uit te werken, verder te ontwikkelen, zoeken naar een eigen vorm, taal. Voor de muziek is het zoeken naar je eigen stem en de sound van Boi Akih. Een proces dat eender is.
Werken vanuit jezelf, je omgeving of liever gezegd de plek waar je opdat moment bent. Geen concert is gelijk. In feite ontstaat onze muziek op het podium.
Inspiratiebronnen?
Ofschoon musici als Miles Davis en Wayne Shorter als voorbeelden mogen worden genoemd komt inspiratie niet uit die muziek.
Zo vormen ontmoetingen en de omgeving waar je bent de inspiratiebronnen. Ook situaties kunnen daaraan bijdragen. Dat kan zoals hier (we zitten in de tuin van Een Bunder Kunst. JR) wanneer de vogels in de tuin reageren op je muziek.
Het is bij ons niet zo dat een concrete gebeurtenis of ontmoeting één op één een concreet idee oplevert. Soms geeft de muziek zelf de aanleiding tot hoe het verder gaat lopen. Onze muziek is niet zo strak geconstrueerd. Intuïtie is belangrijker.
We hebben ons erg verdiept in Indiase muziek, Afrikaanse muziek en verschillende muziektradities uit Indonesië. Dat proberen we dan wel te gebruiken vanuit dié traditie.
In 1989/1990 hebben we een jaar in Indonesië gewoond. Daar hebben we veel geleerd. We hebben ook geleerd hoe veel Westerse musicologen naar niet-Westerse muziek kijken. Die herschreven het bij wijze van spreken naar een vierkwartsmaat om het zo voor hen begrijpbaar en bespeelbaar te maken.
Wij proberen op onze manier betekenis en kleur aan muziek te geven.
Werkplek?
We spelen…ja je zou het natuurlijk werken kunnen noemen. Het podium, dat is mijn werkplek en dus mij speelplek. Ik kan eigenlijk overal werken. Ik neem mijn stem altijd mee en mijn ideeën neem ik mee.
Vervoermiddel?
Sinds een jaar heb ik een racefiets. Ik fiets ontzettend graag en ik zeil graag. Dat is het leukst, maar niet praktisch om naar concerten te gaan.
Tijdens openlucht optreden met Boi Akih (zomer 2023)
Waar ben je blij mee?
Met heel veel dingen ben ik blij. Te veel om op te noemen. Blij van muziek luisteren en spelen en ook genieten van wat we straks zullen gaan koken.
Meest bijzondere herinnering?
We hebben als duo een keer gespeeld op Sulawesi in Tanah Toradja. Daar mocht ik het concert openen en de mensen begroeten. Dat deed ik zangerig in de traditionele taal van mijn vader, het Haruku, een van de vooroudertalen van de Molukken. Er waren daar tweeduizend mensen aanwezig en die ons ook op zangerige wijze in hun vooroudertaal begroetten. Ondanks dat Sulawesi en eilandengroepen van de Molukken ver en door een diepe trog van elkaar verwijderd zijn voelden we ons allen verbonden met elkaar.
En de toekomst?
We gaan uiteraard plannen maken voor het concert tijdens de uitreiking van de Boy Edgarprijs. Een programma samenstellen uit het oeuvre, nadenken welke musici we willen uitnodigen. Vervolgens zullen we ook een Boy Edgarprijs-tournee gaan plannen. Daar zijn wel wat aanvragen voor binnen gekomen.
Verder zijn we met een nieuw project bezig. Een volledig geïmproviseerd album, waar we allereerst heel hard voor gaan oefenen. We willen meer gaan doen met het kistorgel. Het Molucca Bamboowind Orchestra over laten komen is geen optie, ben ik bang. Tenzij het Holland Festival daar misschien wat mee zou willen doen…..
Er staan ook concerten gepland. Eind augustus gaan we met zijn vieren op tournee door Zuid-Korea (is inmiddels geweest).
s t e r k e v r o u w e n
Concept en fotografie: Eddy Westveer