Auteur van het boek Jazz in Rotterdam, Hans Zirkzee interviewde en schreef over talloze jazzmuzikanten die een band met Rotterdam hebben of hadden. Musici die veel reizen en mensen ontmoeten hebben vaak mooie en interessante verhalen te vertellen. 
Deze biografie werd deels gepubliceerd in Jazz in Rotterdam en werd aangevuld met later beschikbaar gekomen informatie.

Paulina ‘Pauky’ Kosman (Rotterdam, 13 februari 1920 – Auschwitz, 25 september 1942) alias Kay Caroll
Op het ruime, aan de Coolsingelkant opgetrokken, podium van Heck’s Popularis in de Passage speelden maandelijks wisselende orkesten. Voor ouderwets variété is geen plaats meer in de voormalige Pschorr bierhal. Het lunchende en dinerende publiek luistert naar Aladino Vestri en zijn Gloria Orkest, Will Hildering and his Gold Stars, Nico de Vries, Falconi en zijn bekend humoristisch showorkest, The Casablanca Boys, Orkest Bachmannova, Jacques Benavente en zijn orkest – het fameuze ‘high-class’ ensemble met drummer Arie Maasland (Malando), Magda Tölössy en haar Zwitsers Orkest met als extra attractie de populaire radiozanger Albert de Booy, John van Brück met zijn all-round Orchestra, Roxini’s attractie-orkest, Het Zelly-orkest met het zangduo José Ossorio en Dola Blanca, Orkest Joan Lancé, de band van lady-crooner Kitty Crawong en het orkest van Edmond Delatte.

advertentie Heck’s Popularis

ROTTERDAMSE MUSICIENNES
De in Heck’s Popularis en Heck’s City Lunchroom aan de Blaak spelende ensembles zijn tekenend voor de periode waarin damesorkesten een grote populariteit kenden en Rotterdamse musiciennes geleidelijk hun plaats in de Nederlandse jazzscene veroverden. De voornaamste Rotterdamse damesorkesten waren naast die van Clara de Vries en Annie van ’t Zelfde, The Monte Morris Girls van Jannetje van Eijmeren, The Rhythm Stars, Rita Dalvano en The Harmony Ladies. Veel jazz-zangeressen van eigen bodem begonnen hun carrière tijdens The Mad Thirties: Jansje ‘Jany’ Bron, Jeanette den Otter bekend als ‘Jane Miller’, Annie de Reuver, Mitsey Smeekens en de onfortuinlijke Kay Caroll.

VIOOL
De op 13 februari 1920 als Paulina Kosman geboren Rotterdamse Kay Caroll kwam ter wereld aan de Gedempte Botersloot 107. Haar vader – Hartog Mozes Kosman – was pianist. Pauky begon met vioollessen, maar had geen prettige feeling met het instrument. Ze wilde net als haar achternicht, Clara de Vries, trompet spelen.

TROMPET
‘Toen ik 15 jaar was begon ik te zeuren om een trompet. Op de lager school had ik reeds gezongen en gedanst om de kinderen te amuseren. Te langen leste kocht mijn vader mij een tweede-hands-trompetje van zes gulden. Ik studeerde dagelijks maar mijn moeder vond dat lawaai zo verschrikkelijk, dat ik maar naar de heer De Vries sr., den vader van Clara, Louis en Jack gestapt ben, die – naar men weet – ook zijn zoons en vele anderen opgeleid heeft. Behalve van hem heb ik ook hulp van Clara zelf gehad. Eén van mijn eerste engagementen kreeg ik bij Clara de Vries en wel één maand in Mephisto, Rotterdam.

ZANG
Ook speelde ik een maand bij Coleman Hawkins. De bezetting omvatte o.a. bekende musici Johnny Claes (tmp) en Pi Scheffer (tmb). Ik zelf zong en speelde contrabas. Na dit engagement werd ik voor een serie uitzendingen voor de VARA geëngageerd door Leo Fuld. Gedurende een aantal weken werd er op vrijdagavond een ‘America Calling’ programma uitgezonden en daarbij zong ik onder de naam Kay Carroll. (‘Haar zang was levendig en vol uitdrukking. Ze heeft een goede stem en weet de song goed voor te dragen’, recensie DJM februari 1940). Na die VARA periode kwam ik twee jaar bij het café-ensemble The Kentucky’s waarmee ik door het geheele land reisde tot Harry van der Kruk uit Majo Marco’s orkest mij eens hoorde en zoo werd ik bij zijn band geëngageerd.

Pauky Kosman en Siem van der Werf.

KAY CARROLL
Haar eerste engagement onder haar artiestennaam Kay Caroll was in 1936 als lady-crooner bij het VARA-dansorkest The Lucky Stars onder leiding van Jan Vogel met op slagwerk Rein Bennink, de vader van Han en Peter. In 1937 maakte zij kortstondig deel uit van de ritmesectie van Clara de Vries and her Jazz Ladies. In juli 1937 werkte zij, zoals gezegd, met Coleman Hawkins in het Negro Palace Mephisto. Hij schreef ‘speciaal voor haar’ het nummer Maud’s Mood. Hawkins kon haar naam niet uitspreken en trachtte wel vaker een aantrekkelijke dame te imponeren met een compositie van zijn hand. Na Mephisto maakte Pauky twee jaar deel uit van het orkest van slagwerker Simon ‘Siem of Sim’ van der Werff, The Sim Kentucky Band. Simon’s vrouw Greta (zang, accordeon) runde ook een eigen damesorkest dat optrad tijdens de Nenijto tentoonstelling.

De Dutch Originals in 1938 Jan van Engelen (p), Charles Gelauff (tmp, ldr), zittend Pauky Kosman (z, tmp, b), Leen van den Bos (sax), Henk Klompenhouwer (sax, v, git) en Leen Uittenbogaart (slw)

AUSCHWITZ
Hierna belandde Kosman achtereenvolgens bij The Dutch Originals, de band van de Rotterdamse trompettist Charles Gelauff, The Swing Stars van Jan Pijpers en het orkest Majo Marco van Jo Dreese. Met het laatste orkest speelde zij tot in het tweede oorlogsjaar. Na het bombardement van Rotterdam verhuisde de familie naar Den Haag. Pauline Kosman, die een grote aanwinst voor de Nederlandse muziek genoemd werd, moest zich van de Duitse bezetter aansluiten bij het Groot Joodsch Amusements Orkest. Kort na haar huwelijk met Maurits Poons, de pianist van de Chocolate Kiddies, werd ze door de moffen opgepakt en op 25 september 1942 in Auschwitz vermoord.

.

Pauky Kosman (DJM 824)

BRONNEN
DJ W mei 1940
Jazz in Rotterdam, de geschiedenis van een grote stadscultuur (2015)
Nieuw Israelisch Weekblad 17 september 1993
NJA bulletin nr. 7, 17 en nr. 26
NRC 31 november 1939
Schoevers Koerier maart 1939
WebsiteJoods Erfgoed

Hans Zirkzee

Hans Zirkzee
‘mister’ jazz in Rotterdam,
muziekdocent,
saxofonist,
concertorganisator,
schrijver, jazz-historicus,
auteur van Jazz in Rotterdam
(de geschiedenis van een grotestadscultuur),
winnaar Dutilh-Prijs 2016

OVER R†JAM
Stichting Rotterdam Jazz Artists Memorial