Succesvol entrepreneur in jazz Henk Stark
BIOGRAFIE
door Hans Zirkzee
Auteur van het boek Jazz in Rotterdam, Hans Zirkzee interviewde en schreef over talloze jazzmuzikanten die een band met Rotterdam hebben of hadden. Musici die veel reizen en mensen ontmoeten hebben vaak mooie en interessante verhalen te vertellen.
Deze biografie werd deels gepubliceerd in Jazz in Rotterdam en werd aangevuld met later beschikbaar gekomen informatie.
Henk Stark
(Rotterdam, 10 juni 1935 - Zichum, 2 juli 2016)
'Modernisten met keurige, smalle stropjes en kachelpijpen. De artistiekelingen lieten zich nog niet zien. Rotterdam 1950. '
Jules Deelder zei ooit dat er tijdens de jaren vijftig op jazzgebied in Rotterdam geen reet te beleven viel. Voor de internationale acts moesten de hardcore liefhebbers, al dan niet op de brommer, naar het Scheveningse Kuhrhaus of het Concertgebouw in Amsterdam. De belangrijke jazzimpresario’s Paul Acket en Lou van Rees vonden de schaarse zalen in de Maasstad ongeschikt. Te klein of een matige akoestiek. Pas na de bouw van de nieuwe Doelen (1966) kwamen de ‘grote Amerikanen’ massaal naar Rotterdam. Jules Deelder ging ongewild voorbij aan de particuliere initiatieven van onder anderen Hans Sonnenberg, Dick van de Berg en Henk Stark. De gepassioneerde jazzfans organiseerden op eigen risico diverse concerten en festivals in de stad. Zij regelden alles zelf, van de boekingen tot het ontwerpen van de posters. Drummer Henk Stark was hierin misschien wel het meest succesvol.
ARBEIDERSHARMONIE
Geïnspireerd door zijn oom Rinus Blom volgde Stark (Rotterdam, 10 juni 1935 – Zichum, 2 juli 2016) drumlessen in de arbeidersharmonie Tot steun in de strijd, een orkest waarvan ook de saxofonisten Piet Noordijk, Toon van Vliet en Sander Sprong, pianist Ruud Kuyper en slagwerker Tony Viola lid waren. Stark leerde op het muzieklyceum van Willem Ganter het notenschrift voor slagwerk. De vader van Piet Noordijk had zijn drumstel gemoderniseerd. Henk speelde in het begin van zijn carrière in een gelegenheidsensemble met Jan ‘Jean’ Apon (p), Arie van Veen (cb), Piet Schop (git) en Lex Kok (bongo’s).
Henk Stark
HABIBI
Hij werkte als etaleur bij het warenhuis Ter Meulen en hij regelde dansavonden voor de werkneemsters in de Hein ter Meulen (HTM) Rhythm Club. De heer Ter Meulen stelde de gratis publiciteit en het gebruik van zijn naam echter niet op prijs. Op 17-jarige leeftijd organiseerde Stark daarom samen met zijn latere vrouw Willy Polane onder de naam Henk Stark’s Rhythm Club in 1951 jazzconcerten in Plaswijck en De Spil. Hij had zich daartoe financieel onafhankelijk van zijn ouders laten verklaren. Hij wilde hen niet opzadelen met de verantwoordelijkheid voor zijn activiteiten. Later organiseerde hij onder de naam The Habibi Club in samenwerking met zijn vriend Lex Kok een lange en succesvolle concertreeks in Victoria, Plaswijck, De Spil, Colosseum, de Rivièrahal en Emporium, een nieuw door Rotterdamse importeurs van koffie en thee opgericht zalencentrum aan de Kipstraat (gelegenheid tot dansen niet toegestaan).
The Habibi Club
STAANDE OVATIES
Het initiatief van Henk Stark kon rekenen op een ruime belangstelling in de pers:
‘Staande ovaties voor jazz. De bijzonder grote belangstelling zondagmiddag in de Rivièrahal voor het grote Jazzfestival was niet alleen een beloning voor het harde werken van het bestuur van de Habibi-club, dat dit feest organiseerde, doch tevens het bewijs hoezeer de jeugd van deze tijd rhythme en klank van de jazz waardeert. Op dit feest dat vier volle uren duurde (zelfs de pauze werd gevuld met jazzmuziek uit een grammofoonversterker) legden de jongelui voor de muzikale prestaties van de beroepsmusici en de amateurs een stijgend enthousiasme aan de dag, dat zich uitte in schril gefluit en tot daverende ovaties aangroeiende toejuichingen. Grote waardering kregen vooral de trompettist Michel Remy en zijn orkest alsmede de saxofonisten Sandor Sprong [Sander Sprong, de latere leider van The Skymasters, HZ] en Tom ‘Illinois’ Bronsvoort die vakkundig hun instrumenten bespeelden, doch ook de solisten van de amateurorkesten Sloppy Joe Combo, The White Elephant Serenaders, Bob Margus Rhythms en H. van Buul’s Combo, die elk in eigen stijl en met verschillende bezettingen aan dit festival meewerkten, kregen menig open doekje. En toen we al op de Van Aerssenlaan liepen hoorden we nog het ovationeel gejuich opstijgen uit de Rivièrahal, waarin de jazzminnaars en -minnaressen tot slot nog een Grote Jam-Session met het gezamenlijk optreden van alle solisten te verwerken kregen.’(Rotterdams Nieuwsblad 27 oktober 1952)
Rivièrahal 1e Habibifestival
‘Ook voor het derde Jazz-festival van de Habibi Club, gisterenmiddag in de zaal van Emporium, was veel belangstelling. Een kleine 500 jazz-fans hebben met aandacht (van stil tot uitbundig) geluisterd naar de prestaties van een vijftal gastorkesten, waaronder het hier in Rotterdam reeds fameus geworden L’Orchestre Belge de Michel Remy. In moderne stijl speelde dat orkest in hoofdzaak werkjes van Billy May. Het enthousiasme van het auditorium was ook ditmaal volkomen gerechtvaardigd, wat niet alleen toe te schrijven is aan de klank van dit homogene orkest, maar ook aan de dynamische geladenheid van Remy en zijn mannen, zonder welke het onmogelijk is een zaal met jonge mensen te electriseren. Als solisten in dit Belgisch ensemble lieten zich horen Lou Farber, trombonist en Piet Noordijk, altsax. Als gastsolisten traden bovendien op Ger Smit en Kees Noordijk, wier goede blazen gunstig werd ontvangen. Voorts werkten aan dit jazz-festival mee het sextet van Bob van Waasdijk en Th. J.K.-Hot-Club, die geacheveerd, maar onopvallend musiceerden en verder een ensemble gevormd door Piet Noordijk. Alleen The Jazz Center Band waagde zich nog aan de dixieland, maar de belangstelling voor deze stijl is aan het afnemen. Tot slot werd een Amerikaanse jamsession gehouden.’ (Rotterdams Nieuwsblad 24 november 1952)
KORTE BROEK
Henk Stark, die volgens de schrijver Cornelis Bastiaan Vaandrager al in een korte broek achter het drumstel zat, drumde ook in Bob’s Boogie Trio, The White Elephant Serenaders en de Dixie Stompers. Met het Maple Leaf Sextet had hij het meeste succes.
Maple Leaf Sextet met v.l.n.r. Frans van Efferen (git), Hans Sleutelaar (ts), Jan Fens (cb), Henk Stark (slw), en Ernst Kersting (vibr). Ruud Kuyper (p) niet op de foto.
OO BOP SH’ BAM!
Hans Sleutelaar: Met het Maple Leaf Sextet hebben wij ook nog voor een AVRO-concours gespeeld met Ernst Kersting op vibrafoon, Frans van Efferen op gitaar, Ruud Kuyper op piano, Kees Fens op bas en Henk Stark op drums. Wonnen we de eerste prijs. Dat was wel aardig. Henk Stark boekte in Emporium semiprofessionele bands vóór de pauze als opwarmer en na de pauze de bands waarvoor het publiek eigenlijk kwam. Dat waren goede muzikanten. Die bewonderden wij. Toon van Vliet, Karel Reys. Modernisten met keurige, smalle stropjes en kachelpijpen. De artistiekelingen lieten zich nog niet zien. Rotterdam 1950. Er was gewoon niks voor jongere mensen. Henk Stark is in dat gat gesprongen. Hij voelde dat aan. Henk Stark had een soort natuurlijk gezag als organisator en stimulator. Dat was een doordouwer die gozer. Die Oude Stijl vonden we maar niets. Bob den Uyl en zo. Dat nam niet weg dat ik hem geholpen bij zijn debuut als schrijver. De afkeer van elkaar was niet zo groot. Oo Bop Sh’ Bam! Over straat lopen en uit puur plezier onverstaanbare bebopklanken uitbrengen. Ik herinner mij dat ik met Vaandrager ‘s nachts in Amsterdam langs de grachten liep en we dat luidkeels deden. Bopmuziek heeft met integriteit te maken. Het is een zuivere vorm. Een swinger kan nooit een burgerlul zijn. Die Oude Stijl-liefhebbers waren toch een soort squares. Die voerden een achterhoedegevecht. Er kwam niets bij. Er was een wederzijdse afkeer van de stijl.’
MODE
Henk Stark stopte rond 1956 zijn jazzactiviteiten en begon in België een bedrijf in de damesmode, Mode Myriam. Die kledingszaak had filialen in Diest, Scherpenheuvel, Veerle en Balen. Vanaf het begin van de jaren tachtig managede Henk een aantal lokale radiostations in West Vlaanderen. Hij kroop ook zelf achter de microfoon. In december 1995 stapte Henk uit het radiowereldje.
BRONNEN
Interviews Henk Stark 24 juli 2010 en 24 augustus 2010
Interview Hans Sleutelaar 17 januari 2014
Jazz in Rotterdam, de geschiedenis van een grote stadscultuur (2015)
Vlaams Radio Archief
Hans Zirkzee
Hans Zirkzee
‘mister’ jazz in Rotterdam,
muziekdocent,
saxofonist,
concertorganisator,
schrijver, jazz-historicus,
auteur van Jazz in Rotterdam
(de geschiedenis van een grotestadscultuur),
winnaar Dutilh-Prijs 2016
OVER R†JAM
Stichting Rotterdam Jazz Artists Memorial