Auteur van het boek Jazz in Rotterdam, Hans Zirkzee interviewde en schreef over talloze jazzmuzikanten die een band met Rotterdam hebben of hadden. Musici die veel reizen en mensen ontmoeten hebben vaak mooie en interessante verhalen te vertellen. 
Deze biografie werd deels gepubliceerd in Jazz in Rotterdam en werd aangevuld met later beschikbaar gekomen informatie.

FOTO
Frans Poptie Swing Specials (23 februari 1956) met v.l.n.r.
Eddy Christiani (electrische gitaar), Herman Vis (gitaar),
Willy Langestraat (klarinet), Frans Poptie (viool)
en Eddy Sanchez (vibrafoon)

Willem ‘Willy’ Langestraat (ook bekend als Billy Longstreet of Laguestra) was een muzikant, componist, arrangeur, orkestleider en muziekverzamelaar.
Hij geldt als de grondlegger van de exotische muziek in Nederland. De in Delfshaven geboren multi-instrumentalist begon op 14-jarige leeftijd als klarinettist bij de harmonie van de scheepswerf Wilton Fijenoord waar zijn vader werkte. Die speelde nota bene tot zijn tachtigste cornet in de bedrijfsharmonie. In de loop der jaren werd Willy de eerste klarinettist en hij won in 1932 een prijs op een nationaal solistenconcours. Een aardige prestatie voor iemand die buiten de bedrijfsharmonie en de aanwijzingen van zijn vader nooit les had gehad. Langestraat: ‘Op de een of andere manier heb ik meegekregen dat waar een ander hard op moet studeren, bij mij soms ineens gaat. Talent hebben is veel belangrijker dan gestudeerd hebben.’

Hij memoreerde de jaren waarin muziek nog een hobby was:

‘We woonden toen in Schiedam en iedere zaterdag ging ik met mijn vader op de fiets naar de repetitie van de harmonie in een gebouwtje in Delfshaven. Ik herinner me nog zo’n strenge winter waarin we na de repetitie op de terugweg onze carbidlantarens moesten ontsteken en wij beiden totaal verkleumd thuiskwamen. We hadden er toen veel voor over, er was nog geen televisie, onze salarissen waren vrij laag en om deze en andere redenen nam de harmonie een vrij grote plaats in ons leven in.’

4000 INSTRUMENTEN
Na twee jaar in de kunstsmederij te hebben gewerkt, begon Willy Langestraat als machinebankwerker. In zijn vrije tijd bespeelde hij de klarinet niet alleen in de WF-harmonie, maar ook in het Schiedamse symfonieorkest Ludwig van Beethoven. En hij begon zijn eigen jazzband: The Rhythm Boys (1932-’34). Met deze band behaalde hij in 1933 op het Jazz Wereldconcours in Scheveningen de zesde plaats. In 1936 nam Langestraat ontslag bij de werf en werd beroepsmusicus.
Hij startte zijn professionele loopbaan op 20-jarige leeftijd in de band van Frans Steffan, waarmee hij op tournee ging door Zwitserland. Willy was autodidact en bekwaamde zich moeiteloos in uiteindelijk meer dan 4000 instrumenten! Vóór en tijdens de oorlog maakte hij deel uit van dertig orkesten, waaronder die van Siegfried Courant (1939), John Kristel (1939-1942), Piet van Dijk (1945) en later o.a. het wereldberoemde orkest van Malando (1947-1951).

Willy Langestraat

TE DUITS
Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Willy de klarinettist en saxofonist bij de band van de uit Denemarken afkomstige musicus en showman Boyd Bachman, die uit protest tegen het bombardement van Rotterdam de tweede N uit zijn naam had weggelaten. Te Duits. Hij maakte in 1942 opnamen met Lou Bandy (Lili Marlene) en het koor Aethercharme samen met zanger Henk Dorel. Liedjes als Door de nacht klinkt een lied en Als sterren flonkerend aan de hemel staan van Jack Bulterman. Willy ging met de bevrijders mee. De Canadezen noemden hem Bill Longstreet from Holland. Die naam zou hij in de late jaren ‘50 nog gebruiken. Zijn sextet met Harry de Groot (vibrafoon), Frans Elsen (piano), Wim Overgaauw (gitaar), Dub Dubois (bas) en Wessel Ilcken (drums) speelde easy swing in de stijl van Benny Goodman.

LAGUESTRA
Als Laguestra staat hij te boek als de eerste Nederlander die een Zuidamerikaans getint orkeststuk schreef. Hij speelde in meer dan tien verschillende samba-rumbaorkesten. In 1957 formeerde hij voor plaatopnames Laguestra and his Cha cha’s met Wim Kuylenburg, Ado Broodboom en Herre Jager (trompet), Joop Hellemond en Deo Piazza (trombone), Toon van Vliet (tenorsax), Arie Jongman (fluit), Addy Kleyngeld (accordeon), Dick Willebrandts (piano), Eddy de Jong (vibrafoon), Wim Kastelein (bas), Wim van de Beek (bongo) en leider Laguestra op klarinet. Zijn album Utopia uit maart 1957 met westerse en exotische instrumenten geldt als het standaardwerk op het gebied van wat nu wereldmuziek wordt genoemd. Terwijl de Latijns-Amerikaanse klanken hoogtij vieren, kan Langestraat zijn eerste Arabische plaat niet vergeten. De muziek boeit hem mateloos. Hij kreeg 1932 in de haven van Schiedam van een zeeman een 78-toerenplaat. Naast Arabische tekens op het label staat op de hoes de leesbare mededeling dat het gaat om `Les chansons eternelles d’Umm Kullthum’ betreft. Willy Langestraat luistert gefascineerd naar de melancholieke klanken en verwerkt stukjes daarvan in zijn spel. De AVRO is verbaasd als Laguestra tijdens het razend populaire radioprogramma De Bonte Dinsdagavondtrein komt aanzetten met de Algerijnse luitspeler Taoud Ben Nacef. Niet alleen introduceert Langestraat Arabische muziek in Nederland, hij heeft nu ook in de Arabische wereld zijn fans. Radio Nederland Wereldomroep speelt tijdens zijn op het Midden-Oosten gerichte uitzendingen vaak Laguestra-arrangementen van liederen van Oum Kalsoum.

STER
In de jaren zestig groeide zijn bekendheid als presentator van het Tros radioprogramma Van heinde en verre. Van 1972 tot 1987 was hij dagelijks in de huiskamers te beluisteren als componist van de muziek en de geluidseffecten voor Loekie de Leeuw, korte animatiefilmpjes die de STER reclameblokken aantrekkelijker moesten maken. Op 81-jarige leeftijd overleed de bevlogen pionier van de uitheemse muziek, die volgens zeggen overal geluid uit wist te halen.

BRONNEN
Co Snel De Weergever, 36e jg. no. 1 (feb. 2014)
Archief Roland Vonk
Website muziekschatten.nl
Herman Openneer: Willy Langestraat 80 jaar. NJA bulletin (juni 1994)
Jazz in Rotterdam, de geschiedenis van een grotestadscultuur.

Het Nederlands Jazz Archief (NJA) is in het bezit van de autobiografie
van deze eigenzinnige en kleurrijke rasmusicus: de Billy Longstreet Story.

Hans Zirkzee

Hans Zirkzee
‘mister’ jazz in Rotterdam,
muziekdocent,
saxofonist,
concertorganisator,
schrijver, jazz-historicus,
auteur van Jazz in Rotterdam
(de geschiedenis van een grotestadscultuur),
winnaar Dutilh-Prijs 2016

OVER R†JAM
Stichting Rotterdam Jazz Artists Memorial